10 ታዋቂ የቡና አምራች ኩባንያዎች ይሳተፋሉ
ለኢትዮጵያ የመጀመሪያው ነው የተባለለት የቡና ፌስቲቫል (ኮፊ ፌስት) ዛሬና ነገ እሁድ በሸራተን አዲስ ሆቴል ፋውንቴይኑ አካባቢ እንደሚካሄድ ተገለጸ፡፡ በፌስቲቫሉ ላይ አሥር የሚደርሱ ታዋቂ የቡና አምራችና ላኪ ኩባንያዎች ይሳተፉሉ፡፡
የቡና አምራች ኩባንያዎቹ የተለያዩ ዓይነት የቡና ምርቶቻቸውን የሚያቀርቡ ሲሆን፤ ለኤክስፖርት የተዘጋጁ የቡና ምርቶችን ጨምሮ ለሸያጭ ይቀርባሉ ተብሏል፡፡ የቡና ቀመሳ ሥነስርዓትም ይካሄዳል፡፡
ለሁለት ቀናት የሚካሄደውን የመጀመሪያውን የቡና ፌስቲቫል አስመልክቶ የኹነቱ ጠንሳሾችና አዘጋጆች ከትላንት በስቲያ ሐሙስ በሸራተን አዲስ ሆቴል ጋዜጣዊ መግለጫ ሰጥተዋል፡፡ ከፌስቲቫሉ ግንባር ቀደም ስፖንሰሮች አንዱ የሖነው የሸራተን አዲስ ዋና ሥራ አስኪያጅ - በመግለጫው ላይ የተገኙ ሲሆን፤ በኢትዮጵያ የመጀመሪያው የቡና ፌስቲቫል በሆቴሉ መዘጋጀቱ ልዩ ደስታና ጉጉት እንደፈጠረባቸው ገልጸዋል፡፡
የኢትዮጵያ ቡና ፌስቲቫል አስፈላጊነትን ያብራሩት አዘጋጆቹ፤የኢትዮጵያን ቡና በሚገባው ልክ ለማክበርና ለማጉላት ነው ብለዋል፡፡ ”እኛ ኮፊ ፌስትን እንደ በዓል ነው የምንቆጥረው፤ቡናችንን የምናከብርበትና የምናጎላበት ታላቅ በዓል ነው፡፡” ሲሉም አስረድተዋል፡፡
እንደ ጀርመን ያሉ አገራት በኦክቶበር ፌስት (ዓመታዊ የቢራ ፌስቲቫል) እንደሚታወቁ የጠቀሱት አዘጋጆቹ፤ ኢትዮጵያም በቡና ፌስቲቫል (ኮፊ ፌስት) መታወቅ አለባት ብለው እንደሚያምኑ ተናግረዋል፡፡

ያሸነፍን ሲመስለን መሸነፍን እንረሳለን
የተሸነፍን እንደሆነ
ማሸነፍ የኛም አይመስለንም
ሁለቱ መካከል ግን
አንድ አዲስ ልጅ እንወልዳለን፡፡› (የአገሬ ገጣሚ)

“እገዳው ከባድ ጫና እየመጣ መሆኑን ጠቋሚ ነው”

ለሰሞኑ በ3 የሲቪል ማህበረሰብድርጅቶች ላይ የተጣለው ዕገዳ ከሲቪል ማሕበረሰብ ዓዋጅ ያፈነገጠ መሆኑ እንደሚያሳስብ “ቅድሚያ ለሰብዓዊ መብቶች” የተሰኘው ተቋም ገልጿል። ተቋሙ እንደገለጸው፤ ሕጉ በሚያዘው መሰረት ብቻ መርምሮ ለታገዱት የሲቪል ድርጅቶች ተገቢ መፍትሔ እንዲሰጣቸው ጠይቋል።
ቅድሚያ ለሰብዓዊ መብቶች ባለፈው ሐሙስ ሕዳር 19 ቀን 2017 ዓ.ም. ባወጣው መግለጫ፤ የሲቪል ማሕበረሰብ ድርጅቶች ባለስልጣን፤ በመብቶችና ዴሞክራሲ ዕድገት ማዕከል (ካርድ)፣ የሕግ ባለሞያዎች ለሰብዓዊ መብቶች እና በስብስብ ለሰብዓዊ መብቶች በኢትዮጵያ በተባሉት ድርጅቶች ላይ የተጣሉ ዕገዳዎች የሲቪል ማሕበረሰብ እንቅስቃሴ “የሚያቀጭጩ ናቸው” ሲል ስጋቱን ገልጿል። በሲቪል ማሕበረሰብ ድርጅቶች ዓዋጅ መሰረት፤ ዓዋጁን እና ሌሎች ሕጎችን ለሚጠቀሱ ድርጅቶች ባለስልጣኑ በጽሑፍ ማስጠንቀቂያ እንደሚሰጥ፣ እንዲህም ባለስልጣኑ በሲቪል ድርጅቶች ላይ ምርመራ በሚያካሂድበት ወቅት ከባድ የሕግ ጥሰት መፈጸሙን ሲያረጋግጥ፣ ጊዜያዊ ዕግድ ሊጥል እንደሚችል መደንገጉን አብራርቷል።
ይሁን እንጂ በታገዱ ድርጅቶች ላይ በዓዋጁ መሰረት ቢሮ ድረስ በመምጣት ባለስልጣኑ ክትትል አለማድረጉን ማስጠንቀቂያ አለመስጠቱን፣ እንዲሁም ምንም ዓይነት ምርመራ አለመጀመሩንና “አስተካክሉ” የተባሉበት መነሻ ሳይኖር፣ ቀጥታ እግድ መጣሉን “ቅድሚያ ለሰብዓዊ መብቶች” ለመረዳት መቻሉን አትቷል። “መንግስት ዓዋጁን ሳይከተሉ የሚወሰዱ እርምጃዎች ለሲቪል ማሕበረሰብ እንቅስቃሴ እጅግ የሚጎዳና የሚያቀጭጭ መሆኑን ተረድቶ፣ ጉዳዩን ሕጉ በሚያዘው መሰረት ብቻ መርምሮ ተገቢ መፍትሔ እንዲሰጣቸውና ወደፊትም ተገቢ ጥንቃቄ እንዲደረግ እንጠይቃለን” ሲል ጥሪ አቅርቧል።
የ”ቅድሚያ ለሰብዓዊ መብቶች” ዋና ሃላፊ አቶ ተስፋዓለም በርሄ ለአዲስ አድማስ ሲናገሩ፣ “በእነርሱ ላይ የተጣለው ዕገዳ ለእኛም የማይመጣበት ምክንያት የለም” ብለዋል። አያይዘውም፣ ተቋማቸው መርህን መሰረት በማድረግ በሦስቱ የሲቪል ድርጅቶች ላይ የተጣሉትን ዕገዳዎች መቃወሙን አስታውቀዋል።
“የሲቪል ማሕበረሰብ ድርጅቶች ዓዋጅ መሻሻልን ተከትሎ፣ በሲቪል ድርጅቶች በኩል ጥሩ እንቅስቃሴ ሲደረግና ዕንቅስቃሴያቸውም ሲስፋፋ ነበር” ያሉት አቶ ተስፋዓለም፣ “አሁን ግን ፖለቲካዊ ጫናዎች እየመጡ፣ ብዙ የሲቪል ድርጅት መሪዎች ከአገር ወጥተዋል” ሲሉ ተናግረዋል። በሶስቱም ሲቪል ድርጅቶች ላይ የተጣለው ዕገዳ ከባድ የሆነ ጫና እየመጣ መሆኑንና የመንቀሳቀሻ ምህዳሩ እየጠበበ መምጣቱን የሚያሳይ ነው ሲሉም ስጋታቸውን አጋርተዋል።
ይህ በእንዲህ እንዳለ፤ የሲቪል ማህበረሰብ ድርጅቶች ባለስልጣን ከሰሞኑ ዕገዳ በተላለፈባቸው ሦስት የሲቪል ማህበረሰብ ድርጅቶች ላይ በአጭር ጊዜ ውስጥ የመጨረሻ ውሳኔ እንደሚያስተላልፍ አስታወቋል። ከሲቪል ማህበረሰብ ድርጅቶች ጋር በተያያዘ በሚፈጠሩ አንዳንድ ክስተቶች ምክንያት የሲቪል ምህዳሩ “ጠብቧል” ብሎ መደምደም ተገቢ አለመሆኑን የባለስልጣኑ ምክትል ዋና ዳይሬክተር አቶ ፋሲካው ሞላ በዕገዳው ዙሪያ በሰጡት ጋዜጣዊ መግለጫ ተናግረዋል።

የኢትዮጵያ የሃይማኖት ተቋማት ጉባዔ በአገሪቱ የተለያዩ አካባቢዎች በተፈጠሩ ግጭቶች ውስጥ ሚና ያላቸውን ተፋላሚ ወገኖች ለማደራደር ዝግጁ መሆኑን ገልጿል። የጉባዔው የበላይ ጠባቂ አባቶች፣ ዘላቂ ሰላም እንዲሰፍን በማሰብ የሰላም ጥሪ አቅርበዋል።
የጉባዔው የበላይ ጠባቂ አባቶችና የስራ አስፈጻሚ ቦርድ ባለፈው ማክሰኞ ሕዳር 17 ቀን 2017 ዓ.ም. በሸራተን አዲስ ሆቴል በጋራ ባቀረቡት የሰላም ጥሪ ዙሪያ በሰጡት ጋዜጣዊ መግለጫ ላይ እንዳመለከቱት፣ በተለያዩ የአገሪቱ ክፍሎች በንፁሃን ላይ ያነጣጠሩ የግድያ፣ የጥቃት፣ የእገታ፣ የመፈናቀል እና የዘረፋ ተግባራት መፈጸማቸውን አውስተዋል። መግለጫቸውም፤ “የተፈፀሙት ተግባራት በየትኛውም የሃይማኖት አስተምህሮ የሚወገዙ ፍፁም ወንጀል ድርጊቶች ሲሆኑ የአንዳንዶቹ ተግባራት አፈፃፀምም በጭካኔና በአረመኔነት የተሞሉ እንደሆኑ ተመልክተናል፡፡” ብለዋል።

በቅርቡ በሰሜን ሸዋ ዞን፣ ደራ ወረዳ፣ ሰላሌ አካባቢ የተፈፀመው አሰቃቂና ጭካኔ የተሞላበት የግድያ ድርጊት ችግሩ የደረሰበትን ደረጃ በተጨባጭ ማስረጃ እንደሚያሳይ የገለጹት የጉባዔው የበላይ ጠባቂዎች፣ በአጠቃላይ ይህንን እና ከአሁን ቀደም የተፈፀሙ መሰል ድርጊቶችን ሁሉ በጽኑ እንደሚያወግዙ አስታውቀዋል። በማያያዝም፣ የመንግስት ቀዳሚ አጀንዳ የአገር ሰላምና የዜጎች ደህንነት የመጠበቅ ጉዳይ መሆን እንዳለበት ጠቁመዋል።
እንደ አገር የምንገኝበት ሁኔታ በእጅጉ አሳሳቢ እየሆነ መምጣቱን ያነሱት የበላይ ጠባቂ አባቶች፣ ዜጎች ከቦታ ወደ ቦታ ተንቀሳቅሰው ለመስራት አዳጋች እንደሆነባቸውና የአገር አቋራጭና ድንበር ተሻጋሪ አሽከርካሪዎች በከፍተኛ ስጋት ውስጥ ሁነው እየሰሩ እንደሚገኙ በተለያየ ጊዜ ከሚወጡ መግለጫዎች ለመረዳት መቻላቸውን አስረድተዋል፡፡
የጉባዔው የበላይ ጠባቂ አባቶች በኦሮሚያና በአማራ ክልሎች ካለው የታጣቂዎች እንቅስቃሴ ጋር ተያይዞ በክልሎቹ አዋሳኝ አካባቢዎች ለሚኖሩ ሕዝቦች ከባድ ፈተና መፍጠሩን በማንሳት፣ ሁሉም ተፋላሚ ወገኖች ወደ ጠረጴዛ ዙሪያ ንግግርና ድርድር እንዲመጡ የሰላም ጥሪ አቅርበዋል። በትክክል ቀኑን ይፋ ባያደርጉም፣ በቅርብ ጊዜ ውስጥ ግን በግጭቶች ውስጥ ያሉ ተፋላሚ ወግኖችን ለማቀራረብ፣ ለማደራደርና ለማስታረቅ ቁርጠኛና ዝግጁ መሆናቸውን ገልጸዋል።

በተያያዘ በነገው ዕለት ዕሁድ ሕዳር 22 ቀን 2017 ዓ.ም. ከቀኑ 8፡00 ጀምሮ አገራዊ የሰላም እና የጸሎት መርሃ ግብር በመቄዶንያ የአረጋውያን እና የአዕምሮ ህሙማን መርጃ ማዕከል እንደሚከናወን የኢትዮጵያ የሃይማኖት ተቋማት ጉባዔ ጠቅላይ ጸሐፊ ቀሲስ ታጋይ ታደለ አስታውቀዋል። አያይዘውም፣ ከዚህ ቀደም የሐይማኖት አባቶች በተደጋጋሚ የሰላም ጥሪ ማቅረባቸውን በማስታወስ፣ አሁንም ይህንኑ ጥሪ እያቀረቡ መሆናቸውን ቀሲስ ታጋይ ተናግረዋል።
በአማራ ክልል እየተካሄደ ባለው ግጭት ዙሪያ በቤተ ዕምነቶች እና የሃይማኖት አባቶች ላይ የደረሱ ጉዳቶችን ጉባዔው “እንዴት ይመለከታቸዋል?” የሚል ጥያቄ አዲስ አድማስ ለቀሲስ ታጋይ አቅርቦ ነበር። ቀሲስ ታጋይ በምላሻቸው፣
“የመግለጫው አንድ አካል ነው። በአገሪቱ የትም ክልል ለተገደሉ ወገኖች ውግዘት አድርገናል። ማንም ይሁን ምን ተግባሩ የሚወገዝ ነው፤ ለሁሉም የፖለቲካ ተዋናዮች ወደ ጠረጴዛ ዙሪያ ንግግር እንዲመጡ ጥሪ መቅረቡን ገልጸዋል።

የብልፅግና አባል ያልሆኑ መምህራን ለፓርቲው የገንዘብ ድጋፍ ተጠይቀዋል

በሲዳማ ክልል፣ ማዕከላዊ ሲዳማ ዞን፣ ደራራ ወረዳ የሚገኙ መምህራን የጥቅምት ወር ደመወዝ እንዳልተከፈላቸው ተናግረዋል። መምህራኑ አክለውም፣ በጉዳዩ ዙሪያ ጥያቄ ያነሱ መምህራን ለእስር መዳረጋቸውን አመልክተዋል።
ደራራ ከተማ ውስጥ በሚገኝ ሁለተኛ ደረጃ ት/ቤት የሚያስተምሩ አንድ ስማቸው እንዲገለጽ ያልፈለጉ መምህር ለአዲስ አድማስ እንዳስረዱት፣ በመጀመሪያ መስከረም 27 ቀን 2017 ዓ.ም. የወረዳው የብልጽግና ፓርቲ ጽሕፈት ቤት ሃላፊን ጨምሮ ሌሎችም የወረዳው ካቢኔ አባላት መምህራኑን ሰብስበው አነጋግረዋቸዋል። በዚህ መድረክ ላይ ለወረዳው የፓርቲ ጽሕፈት ቤት ግንባታ የሚውል ገንዘብ ከደመወዛቸው ላይ ተቆራጭ እንዲሆን ለመጠየቅ እንደመጡ ለመምህራኑ መናገራቸውን አውስተዋል።

ይሁንና መምህራኑ ኑሮ እንደከበዳቸውና የሚከፈላቸው ደመወዝ እንደማይበቃቸውና የፓርቲ አባል እንዳልሆኑ፣ በዚህም ግዴታ እንደሌለባቸው ለአወያዮች መናገራቸውን የሚያስረዱት እኚሁ መምህር፣ ከጠዋቱ 3፡00 እስከ ከሰዓት 9፡00 ስብሰባው ቢከናወንም፣ በመጨረሻም መምህራኑ ከአወያዮቹ ጋር ለመግባባት ባለመቻላቸው መድረክ ረግጠው እንደወጡ ጠቅሰዋል። “ስብሰባው የተደረገው በስራ ቀን ሲሆን፣ ትምህርት ቤቱ እንዲዘጋ ተደርጓል” ብለዋል።
በስብሰባው ላይ ተሳታፊ የነበሩ መምህራን፣ መስከረም 30 ቀን 2017 ዓ.ም. ተመካክረው ፊርማ በማሰባሰብ፤ ለወረዳው የብልጽግና ፓርቲ ጽሕፈት ቤት ግንባታ ከደመወዛቸው ተቆራጭ ማድረግ እንደማይችሉና ለስብሰባ ተብሎ የወረዳው የመንግስትና የፓርቲ አመራሮች ወደ ትምህርት ቤት እንዳይመጡ ጥያቄ ማቅረባቸውን መምህሩ ያብራራሉ። ያሰባሰቡትን ፊርማ ለወረዳው የፓርቲ ጽሕፈት ቤት፣ ለወረዳው ፐብሊክ ሰርቪስ ጽሕፈት ቤትና ለሌሎች የሚመለከታቸው ተቋማት ማስገባታቸውንም አስታውቀዋል።
የወረዳው መምህራን ማሕበር ሰብሳቢ አቶ ዘላለም ዘውዴ አዲስ አድማስ ከ5 ት/ቤቶች የተውጣጡ 160 መምህራን ፊርማ ማሰባሰባቸውን የገለጹ ሲሆን፣ ከ5 ትምሕርት ቤቶች የተውጣጡ መሆናቸውን ጠቅሰዋል።

የተሰበሰበው ፊርማ ለሚመለከታቸው ተቋማት ገቢ በተደረገ በሳምንቱ፣ (ጥቅምት 7 ቀን 2017 ዓ.ም.) “መምህራኑ ሳያውቁ ነበር የወረዳው የብልጽግና ጽሕፈት ቤት ምክትል ሃላፊ ለብቻቸው የመጡት። የመጡትም ከረፋዱ 4፡00 ላይ ሲሆን፣ በዚያ ሰዓት ተማሪዎች ከትምህርት ቤት እንዲወጡ ተደረገ።” ሲሉ የነበረውን ሁኔታ ያስታውሳሉ። አያይዘውም፣ ምክትል ሃላፊው “መጀመሪያ ለክልሉና ለዞኑ ቃል የገባነው እናንተን ተማምነን ነው። ከወረዳው ሰራተኞች ስድስት ሚሊዮን ብር እንደሚሰበሰብ ቃል ገብተናል። ያንን ቃል እኛ ምን እናድርገው?” ብለው መናገራቸውን ገልጸዋል።
መምህራኑ ግን እነርሱ በይፋ ቃል እንዳልገቡ፣ ቃል የገቡት አመራሮቹ እንደሆኑና ራሳቸው አመራሮቹ እንዲወጡት በማስታወቅ፣ ኑሮ እንደከበዳቸው መግለጻቸውን የሚናገሩት መምህሩ ይናገራሉ። “ደመወዜ በወር 4 ሺሕ 700 ብር ነው። አብዛኛው መምሕር ከእኔ የደመወዝ መጠን በላይ አያገኝም። የተወሰኑት ከፍ ያለ ደመወዝ ካገኙ ደግሞ፣ 5 ሺሕ 300 ብር ነው።” በማለት ተናግረዋል።
ከደመወዛቸው ላይ ለሕንጻው ግንባታ 100 ፐርሰንት እንዲቆረጥ በወረዳው አመራሮች እንደተጠየቁ ገልጸው፣ በ10 ወር ጊዜ ውስጥ አብዛኛው ደመወዛቸው ለግንባታ ስራው ገቢ እንደሚደረግም ለማወቅ መቻሉን መምሕሩ ጠቅሰዋል።
በግልጽ ከደመወዛቸው ተቆራጭ ገንዘብ መወሰዱን የተቃወሙ ሦስት መምህራን በፖሊሶች ታስረው ሐዋሳ እንደሚገኙ ያመለከቱት እኚሁ መምህር፣ “ከደመወዛቸው የተወሰነው ገንዘብ ለፓርቲ ጽሕፈት ቤት ግንባታ እንዲውል በፍራቻ የፈረሙት መምህራን ቁጥር 17 ነው።” ብለዋል። ይህን ተከትሎ ጥቅምት 21 ቀን 2017 ዓ.ም. ለፈረሙ መምህራን ብቻ ደመወዝ ገቢ ሲደረግ፣ ደመወዝ ያልተከፈላቸው መምህራን ለምን እንዳልተከፈላቸው ጥያቄ ሲያቀርቡ፣ መጀመሪያ ወረቀቱን እንዲፈርሙ ቅድመ ሁኔታ እንደቀረበላቸው ለማወቅ ተችሏል።
የወረዳው መምህራን ማሕበር ለምን ለተወሰኑ መምህራን ደመወዝ እንዳልተከፈለ ጥያቄ ሲያቀርብ፣ ተመሳሳይ ምላሽ እንደተሰጠው መምህሩ አስታውቀዋል። የማሕበሩ ሰብሳቢ አቶ ዘላለም ስለተሰጣቸው ምላሽ ሲናገሩ፣ “ችግሩ እንዲቀረፍ ጥረት ብናደርግም፣ የመንግስት አመራሮች ግን ለመተባበር ፈቃደኞች አይደሉም” ብለዋል። ደመወዝ በወቅቱ ስላልተከፈለው በተፈጠረበት አዕምሯዊ ጫና ምክንያት ተሾመ ታደሰ የተባለ መምህር ራሱን ማጥፋቱን የሚናገሩት አቶ ዘላለም፣ የወረዳው አመራሮች ከመምህራኑ የህዳር ወር ደመወዝ ተቆራጭ ለማድረግ ማሰባቸውን አስታውቀዋል። ይህንን ጉዳይ እስከ ፌደራል ተቋማት ድረስ ለመውሰድ እርሳቸው የሚመሩት ማሕበር ጥረት እያደረገ እንደሚገኝ ተናግረዋል።
በጉዳዩ ዙሪያ የሲዳማ ክልላዊ መንግስት ከፍተኛ የመንግስት ሃላፊዎችን ለማነጋገር ያደረግነው ጥረት ለጊዜው አልተሳካልንም።

- 27ኛውን ዓመታዊ የባለአክሲዮኖች ጉባኤ አካሂዷል

ሕብረት ባንክ አጠቃላይ የተቀማጭ ገንዘብ መጠኑን 74.65 ቢሊዮን ብር ማድረሱን አስታወቀ። ባንኩ ይህን ያስታወቀው ከትላንት በስቲያ ሀሙስ ህዳር 19 ቀን 2017 ዓ.ም፣ በኢንተር ሌግዠሪ ሆቴል 27ኛውን የባለአክሲዮኖች ዓመታዊ ጠቅላላ ጉባኤውን ባካሄደበት ወቅት ነው።
የቦርድ ሰብሳቢዋ ሳምራዊት ጌታመሳይ (ኢ/ር) ባቀረቡት የባንኩ አመታዊ አፈፃጸም ሪፖርት፣ በተለይ ከድህረ ኮቪድ በኋላ ያጋጠሙ ተግዳሮቶችንና በባንክ ዘርፉ ላይ ያሳረፉትን ተፅዕኖ አብራርተው፣ ሕብረት ባንክ ዓለም አቀፍም ሆነ የሀገር ውስጥ ተፅዕኖዎችን ተቋቁሞ አመርቂ ውጤቶችን ማስመዝገቡን ገልጸዋል።
የቦርድ ሰብሳቢዋ አክለውም፤ በሀገር ውስጥ ያሉ ተግዳቶችን የዘረዘሩ ሲሆን፤ በተለያዩ የሀገሪቱ ክፍሎች የተከሰተው አለመረጋጋት፣ በሰዎችና በሸቀጦች እንቅስቃሴ ላይ የፈጠረው ጫና በፋይናንስ ሴክተሩና በአጠቃላይ በኢኮኖሚው ላይ ተፅዕኖ ማሳደሩን አውስተው፣ ብሄራዊ ባንክ ለንግድ ባንኮች የሚሰጠው የአስቸኳይ ጊዜ ብድር የወለድ ምጣኔ መጨመር፣ የብድር እድገቱን የሚገድብ መመሪያ መውጣቱ፣ የልማት ባንክ ቦንድ ግዢ ግዴታዎች፣ የውጪ ምንዛሬ እጥረትና ሌሎችም የውጭና የውስጥ ተፅዕኖዎች በባንክ ዘርፉ ላይ ጫና እንደፈጠሩ ተናግረዋል።
ሕብረት ባንክ በእነዚህ ሁሉ ጫናዎች ውስጥ ቢያልፍም፣ በተጠናቀቀው በጀት ዓመት አጠቃላይ የተቀማጭ መጠኑን 74.65 ቢሊዮን ብር ማድረሱን የገለጸ ሲሆን ካለፈው ዓመት ጋር ሲነፃፀር የ10.11 ቢሊዮን ብር ወይም የ15.66 በመቶ ጭማሪ ማሳየቱንና አጠቃላይ የባንኩ የብድር መጠንም ከወለድ ነፃ ፋይናንስን ጨምሮ በ15.09 በመቶ በማደግ 68 ነጥብ 89 ቢሊዮን መድረሱ ተገልጿል።
በተጠናቀቀው የበጀት ዓመት ባንኩ ከታክስ በፊት 3.08 ቢሊዮን ትርፍ ማስመዝገቡን የገለፁት የቦርድ ሰብሳቢዋ ይህም ካለፈው ዓመት ጋር ሲነፃጸር የ22.57 ቢሊዮን ብር ብልጫ ማሳየቱን ተናግረዋል።
በዚሁ በተጠናቀቀው ዓመት ባንኩ በ60 ቀናት ውስጥ ከ2 ነጥብ 22 ቢሊዮ ብር ወይም በ46 ነጥብ 44 በመቶ በማሳደግ 7 ቢሊዮን የተከፈለ ካፒታል እንዲመዘገብ አድርጓል ብለዋል። ከላይ በተዘረዘረው የባንኩ አመርቂ ውጤት መሰረት በተጠናቀቀው የበጀት ዓመት ሙሉ በሙሉ የተከፈሉ አክሲዮኖች ላይ ባንኩ የ24 ነጥብ 08 በመቶ ትርፍ ድርሻ እንዲከፈል ቦርዱ ምክረ ሀሳብ ማቅረቡን ሰብሳቢዋ አክለው ገልጸዋል። ባንኩ በሰራው አመርቂ ስራ የሰው ሃብቱን ከ9ሺ በላይ ያደረሰ ሲሆን የቅርንጫፎቹን መጠን ደግሞ ወደ 499 ማሳደጉ ተገልጿል።
ባንኩ ማህበራዊ ኃላፊነቱን በመወጣት በኩል ከፍተኛ ሥራ የሰራ ሲሆን መስፈርቱን ለሚያሟሉ 19 የበጎ አድራጎት ድርጅቶች ከ20 ሚሊዮን ብር በላይ መለገሱን የቦርድ ሰብሳቢዋ ሳምራዊት ጌታመሳይ (ኢ/ር) ገልጸዋል።

ሙስናን በመከላከል ተግባራት በአጠቃላይ 3,483,959,491.78 ብር ማዳን ተችሏል

ሙስና የሀገርን ህልውና በከፍተኛ ሁኔታ አደጋ ላይ የሚጥል ትውልድን የሚያመክን የዜጎች ፍትሀዊ ተጠቃሚነት የመገዳደር አቅም ያለው እየሰፋ ሲመጣ ሀገር የሚያጠፋ በግልጽ የማይታይ፣ እንደ ካንሰር ውስጥ ለውስጥ እያጠቃ የሚሄድ የሀገር እድገት ጠንቅ ነው፡፡ ሙስናና ብልሹ አሰራር ልማትን በማዳከም የሀገር ኢኮኖሚ እንዲገታ፣ የሞራልና የሥነ-ምግባር ቀውስ እንዲባባስ፣ ሰላምና መረጋጋት እንዳይኖር፣ ህዝብ በመንግስትና በህግ የበላይነት ላይ አመኔታ እንዲያጣ የሚያደርግ አደገኛና ድንበር ዘለል ባህሪም ያለው አለም አቀፋዊ ወንጀል ነው፡፡
ሙስና ደረጃው ይለያይ እንጂ በሁሉም የዓለማችን ሀገራት የሚገኝና የሁሉም ሀገራት ተግዳሮት ነው፡፡ ሀገራችን ኢትዮጵያም የዚህ አደገኛ ወንጀል ተጠቂ ነች፡፡
ሙስና በተስፋፋ ቁጥር የዜጎች የመኖር ህልውና አደጋ ላይ ከመውደቁም ሌላ ስርአት አልበኝነትና ህገ-ወጥነት እየተስፋፋ ይመጣል፡፡ ሙስና በጣም ጥቂት በሆኑ በከፍተኛ የንግድ እንቅስቃሴዎች ውስጥ በሚገኙ ግለሰቦች በህገ-ወጥ ደላሎችና በመንግስት መዋቅር ውስጥ በሚገኙ ከዝቅተኛ እስከ ከፍተኛ የስልጣን እርከን ላይ በሚገኙና ሙያቸውን አለአግባብ በሚጠቀሙ የተማሩም ያልተማሩም ሰዎች የሚፈጸም የስርቆት ወንጀል ነው፡፡
ድርጊቱ ሲፈጸም በማይታወቅ፣ በረቀቀና በቡድን በመደራጀት ነው፡፡ ለዚህም ነው ሙስና ከየትኛውም የስርቆት ወንጀል ድርጊት በተለየ ውስብስብና በቀላሉ ሊፈታ የማይችል፣ ጊዜን የሚጠይቅ ክትትል የሚያስፈልገው፡፡
ሙስና በእድሜ ከተወሰደ ማንኛውም እድሜው ከ18 አመት በላይ የሆነ ሰው ሊፈጽመው የሚችል በዘር በጾታ የማይገደብ ወንጀል ነው፡፡ ችግሩን ከስር መሰረቱ መከላከል ካልተቻለ፣ ውንብድናና ስርአት-አልበኝነት የትውልድ ተጠያቂነት ማጣትና ግዴለሽነት፣ እንዲሁም በሀገር ኢኮኖሚ ላይ ከፍተኛ ጫና የሚያስከትል ችግር ይሆናል፡፡
ሙስናና ብልሹ አሠራርን ለመከላከል ሀገራት በተናጠል ከሚያደርጉት እንቅስቃሴ በተጨማሪ በጋራ ለመታገል የሚያስችላቸውን ዓለም አቀፍ ስምምነት እንዲኖር በተባበሩት መንግስታት ድርጅት በኩል ጥረት ሲያደርጉ ቆይተዋል፡፡
የሀገራችን የእድገት ማነቆ ሆኖ የሚጠቀሰውን ይህንን ወንጀል ለመከላከል መንግስት የተለያዩ የመከላከል ስራዎችን ሊሰሩ የሚችሉ መዋቅሮችን ዘርግቶ እንቅስቃሴ እያደረገ ይገኛል፡፡ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ምክር ቤት ሙስና እና ብልሹ አሰራር የከተማዋን ማህበራዊ፣ኢኮኖሚያዊ እና ፖለቲካዊ እድገት የሚጎዳ ተግባር መሆኑን በመገንዘብ፤ ከተማዋ የተያያዘችውን የእድገት ጎዳና እና የዲሞክራሲ ስርዓት ግንባታ እንዲፋጠንና ቀጣይነት ያለው እንዲሆን ሙስናን እና ብልሹ አሰራርን ለመከላከል እንዲቻል በርካታ ስራዎች እየተሰሩ ይገኛሉ ፡፡
በተለይም የቅድመ መከላከል ስራዎችን ታሳቢ በማድረግ ውጤታማ ሊባሉ የሚችሉ ስራዎች ተሰርተዋል፡፡
ከቅድመ መከላከል ስራዎች ውስጥ አንዱ የዜጎችን የግንዛቤ ደረጃ ከፍ ለማድረግ የሚያስችሉ የግንዛቤ ማስጨበጫ ስራዎችን መስራት ነው፡፡ በመሆኑም በ2017 ዓመተ ምህረት በሚከበረው አለም አቀፍ የፀረ-ሙስና ቀንን ምክንያት በማድረግ፣ ሁሉም የህብረተሰብ ክፍል በተለይም ወጣቶች ሙስናና ብልሹ አሰራር በከተማዋ ላይ ሊያስከትል የሚችለውን ፖለቲካዊ፣ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ጉዳት በመቀነስ ረገድ ድርሻቸውን እንዲወጡና የጸረ ሙስና ትግሉ ባለቤት እንዲሆኑ ማስቻል አላማ ያለው ንቅናቄም ተጀምሯል፡፡ ንቅናቄው እንደ ሀገር አቀፍ የሚተገበርም ነው፡፡
ሙስናን መከላከል የሚቻለው የህብረተሰቡን የግንዛቤ አቅም በማሳደግ ነው፡፡ በመሆኑም በንቅናቄው በሚፈጠሩት የግንዛቤ ማስጨበጫ መድረኮች ሁሉም አካላት በሙስናና ብልሹ አሰራር ላይ በቂ የሆነ ግንዛቤ በማግኘት በተለይም ተቋማትን ከሙስናና ብልሹ አሰራር የጸዱ እንዲሆኑ በንቃት መከታተል፤ ዜጎች በጸረ ሙስና ትግል እራሳቸውን ዝግጁ በማድረግ ሚናቸውን መወጣት የሚያስችሉ ተግባራትን በጋራ መስራት እንዲችሉ፣ ቀጣይነት ያለው ሙስናን የመከላከል ሚና መጫወት አስፈላጊ በመሆኑ፣ ንቅናቄው በከተማ ደረጃ ተጀምሯል፡፡
የሙስና ወንጀሎች የሚባሉት ምንድናቸው?
በአደራ የተሰጠን ሥልጣን ለግል ጥቅም ማዋል፣ እምነትን ማጉደል ወይም አለመታመን፣ በጉቦ፣ በምልጃና በአድሎ ሃቅን፣ ውሳኔን ወይም ፍትህን ማዛባት ነው (Transparency International 2008)፡፡
ሙስና የመንግስትን ሥራ ሥነ-ምግባራዊ እና ህጋዊ መሠረት ባለው መመሪያና ደንብ ላይ ተመርኩዞ ማከናወን አለመቻል ነው ይለዋል፤ /የሙስና ቅኝት በኢትዮጵያ 1993/፡፡
ሙስና ለግል ወይም ለቡድን ጥቅም ሲባል ሥርዓቶችን፣ ህጎችን፣ ደንቦችን፣ አሰራሮችን፣ መርሆዎችን የመጣስ ማንኛውም ተግባር ነው (Kato, 1995)፡፡
ሙስና በግል ወይም በቡድን፣ በፖለቲካ መሪዎች ወይም በቢሮክራቶች ሥልጣንና ኃላፊነትን መከታ በማድረግ፣ የህዝብን ጥቅምና ፍላጐት ለግል ጥቅም ማዋል፤ በመንግስትና በህዝብ ሃብትና ንብረት ላይ ስርቆት መፈጸም፣ ዝርፊያ ማካሄድ፣ ማጭበርበር፣ ህግና ሥርዓትን ተከትሎ ከመሥራት ይልቅ በዝምድና፣ በትውውቅ፣ በፖለቲካ ወገንተኝነት፣ በጐሰኝነት፣ በኃይማኖት ትስስር ላይ ተመርኩዞ በመሥራት አድሎ መፈፀም፣ ፍትህን ማጓደልና ሥልጣንና ኃላፊነትን በህገወጥ መንገድ የጥቅም ማግኛ የማድረግ እኩይ ተግባር ነው /ኬምፔሮናልድና ሰርቦርዌል 2000/፡፡
በህዝብ የተሰጠ ሥልጣንና ኃላፊነትን አላግባብ በመጠቀም ህግና ደንብ የመጣስ እኩይ ተግባራትን ያካትታል / ቻርለስ ሳን ፎርድ 1998/፡፡
ሙስና ህግና ሥርዓትን ተከትሎ ከመስራት ይልቅ ስልጣንና ኃላፊነትን መከታ በማድረግ፣ ህግና ሥርዓትን በመጣስ የግል ጥቅምን ማካበትና ሌላን ወገን ተገቢ ባልሆነ መንገድ መጥቀም ወይም መጉዳት እንደሆነ መረዳት ይቻላል፡፡
ሙስና መገለጫ የሆኑ ልዩ ባህሪያት አሉት፤ እነሱም፡-
በተለያዩ ዘርፎች እና በተለያየ ደረጃ ከታችኛው እርከን ጀምሮ እስከ ከፍተኛው እርከን ድረስ የሚከሰት መሆኑ ነው፡፡
የአፈጻጸሙ ሂደትና ስልት ውስብስብ መሆኑ፤
ለጉዳዩ ባለቤት ነኝ ባይ አለመኖር፤
ከፍተኛ የሙስና ተግባር የሚፈፀመው በኑሮ ደረጃቸው የተሻሉ፣ ከፍተኛ እውቀት፣ ሥልጣንና ገንዘብ ባላቸው ሰዎች መሆኑ፤
የሙስና ወንጀል በአብዛኛው ሰው ዘንድ እንደ ነውር አለመታየቱ፤
በሀገር አቀፍ ደረጃ
ብዙም የተደራጀ ዝርፊያ ያለባቸውም ተብለው በጥናት ከተለዩት 10 የአለም ሀገራት ያልተካተተችው ሀገራችን፣ ከአፍሪካ አስር የተሻለ ከሚባሉት ሀገራት አለመኖሯ ሊያሳፍረን እንደሚገባ የጠቀሱት ጠቅላይ ሚንስትር ዶክተር አብይ አህመድ፣ በ4ኛው የአገር አቀፍ የጸረ ሙስና ጥምረት ጠቅላላ ጉባኤ ላይ ባደረጉት ንግግር፤ በሀገራችን አሉ ብለው ከጠቀሷቸው በርካታ የብልሹ አሰራርና የሙስና ተግባራት መካከል “የተደራጀ ሙስና ማለት የገንዘብ ከአንዱ ኪስ ወደ ሌላው መግባት ብቻ ሳይሆን ከህግ ውጪ ሌሎች እንዲጠቀሙ እንዲያድጉ ማድረግም እምነትና እውነትን መዝረፍ ነው፡፡ በገበያ አለም ውስጥ የዋጋ ርካሽነት ውዱና ጥራት ያለው እቃ ተገፍቶ መናኛው እቃ ገበያውን ይቆጣጠራል፡፡ ኮንትሮባድ ይስፋፋል፤ታክስ ስወራ ይስፋፋል፤ ገቢ ይቀንሳል መሰረተ ልማት ይቆማል፤ ኢኮኖሚው ይቀየዳል፤ የድህነትና የጥፋት አዙሪቱ ይቀጥላል፡፡” በማለት ነበር ሙስናን በጽኑ ካልታገልንና በዚሁ ከቀጠልን አስሩ አስጊ ሀገራት ተርታ እንደምንሰለፍ ያለው ሁኔታ እንደሚያመላክት የገለጹት፡፡ የተቀናጀ ዘመቻና ትግል ማድረግ የሚጠይቅ ጊዜ መሆኑን ክቡር ጠቅላይ ሚንስትር ዶክተር አብይ አህመድ በመግለጽ፣ በሀገራችን የጸረ-ሙስና ተቋማትን የማቋቋም አስፈላጊነትን በማመን፣ ከላይ እስከ ታች ባለ መዋቅር ሙስናና ብልሹ አሰራርን መዋጋት የሚያስችል ተቋም እንዲቋቋም እውቅና ሰጥተው ተቋማቱ ተቋቁመው ወደ ስራ መገባቱን በ4ኛው የአገር አቀፍ የጸረ ሙስና ጥምረት ጠቅላላ ጉባኤ ላይ አብስረው ወደ ስራ መግባትም ተችሏል፡፡
የጸረ-ሙስና ትግል በከተማችን፡-
ክብርት ከንቲባ አዳነች አቤቤ በተቋማት ላይ የሚስተዋለው ብልሹ አሰራርና የመልካም አስተዳደር ችግሮችን ከስራቸው ነቅሎ መቀረፍ የሚችልበትን መንገድ በጠቆሙበት የ2017 በጀት አመት የመጀመሪያ ሩብ አመት የተተገበሩ የጸረ-ሙስና ትግሎችና ወደ ፊትም እያንዳንዱ ተቋም የብልሹ አሰራርና የመልካም አስተዳደር ተግዳሮቶችን ታግሎ ለማስቀረት የጸረ ሙስና ትግሉን የማሳካትና ውጤት የማስመዝገብ ተግባራትን እንደ ጅምር ጥሩ በሚባል ደረጃ መተግበሩ፣ ለቀጣይ በጋራ ለሚተገበሩ ሙስናና ብልሹ አሰራርን የመታገል ተግባራት ፈር ቀዳጅ መሆኑን፣ በአዲስ አበባ ምክር ቤት በቀረበ 1ኛ ሩብ አመት የተቋማት አፈጻጸም ሪፖርት ግምገማ ላይ ተናግረዋል፡፡ ከ86 እጅ በላይ ከ2017 እቅድ ክንውን መነሻ ተቋማት ብልሹ አሰራርን ከመከላከል አንጻር ጥሩ በሚባል ቁመና ላይ መሆናቸውንም ይገልጻሉ፡፡ ክብርት ከንቲባዋ በከተማዋ ከመሬትና መሬት ነክ ተቋማት ቴክኖሎጂን በመጠቀም፣ በሰው ሀይልና በአሰራር ያሳየነውን እድገትና በተለይ ከመልካም አስተዳደር አገልግሎት አሰጣጥና ብልሹ አሰራርን ከማስቀረት አንጻር ተቋማት ምን አቅደው ተገበሩ የሚለው ቅድሚያ ሊሰጠው የሚገባና ያመጣነውን ውጤትም የሚያመላክት፣ በተቋማት አቅም የተተገበረ መሆን እንዳለበት አሳስበው ነበር፡፡ “ሁሉም፣ አካላት ተቋማቸውን ከብልሹ አሰራር ማጽዳትና ሙስና የመከላከል ስራን መስራት ይገባል” ሲሉ ማሳሰባቸው የሚታወስ ነው፡፡
የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ሙስናንና ብልሹ አሰራርን ለመከላከል እየተደረገ ያለውን የተለያየ ጥረት ተቋማዊ፣ ቀጣይነት ያለውና ውጤታማ እንዲሆነ በሚያዝያ ወር/2015 ዓ.ም የከተማዋን ስነ-ምግባርና ጸረ ሙስና ኮሚሽንን በአዋጅ ቁጥር 75/2014 በማቋቋም ስራ እንዲጀምር ማድረግ ተችሏል፡፡
ለጸረ-ሙስና ትግሉ አጋዥ የሆኑ፣ ከ325,860 በላይ ስልጠናዎች በተለያዩ ርዕሰ-ጉዳዮች ላይ ተዘጋጅተው መስጠት የተቻለ ሲሆን፤ በአዲስ አበባ ከተማ በሚገኙ በ376 ተቋማት የሥነ-ምግባርና የፀረ-ሙስና መከታተያ ክፍሎች በማቋቋም 737 አስፈፃሚዎች እንዲመደቡ ተደርጓል፡፡
በመንግስት፤ በግል ትምህርት ቤቶችና በኮሌጆች 1039 ክበባትን ማደራጃት ተችሏል፤ ለ1,826,500 ባለድርሻ አካላት በሥነ-ምግባርና ሙስና መከላከል ላይ የግንዛቤ የማስጨበጥ ስራም ተሰርቷል፡፡ እንዲሁም ለ28,939 አመራሮችና፣ አስፈፃሚ አካላት ዳይሬክተሮች እና ቡድን መሪዎች የሃብት ምዝገባ ማከናወን ተችሏል፡፡
ሙስናን በመከላከል ተግባራት በአጠቃላይ 3,483,959,491.78 ብር፤ ቁሳቁሶች 403 በአይነት ጠቅላላ ንብረቶች ማዳንም ተችሏል፣ ከተጠያቂነት ጋር በተያያዘ በቀላልና ከባድ ዲሲፕሊን 2ሺህ 368፣ በህግ 830፤ ጠቅላላ ድምር 3,198 አመራርና ፈፃሚዎች ተጠያቂ እንዲሆኑ ተደርጓል፡፡
በ40 ተቋማት የሙስና ተጋላጭነት ጥናት ተሰርቶ፣ በጥናቱ የተሰጡ ምክረ ሀሳቦችን ተፈጻሚነት እንዲኖራቸው በሁለት ዙር የጥናት ትግበራ ክትትልና ግምገማን በ40ውም ተቋማት ማድረግ ተችሏል፡፡
የከተማ አስተዳደሩ ቀጣይነት ባለው መልኩ የጸረ-ሙስና ትግሉን ለማስቀጠል በ21ኛው አለም አቀፍ የጸረ ሙስና ቀን ንቅናቄ መነሻነት እንደ ሀገርም ሆነ እንደ ከተማ በመንግስት ተቋማት አገልግሎት አሰጣጥ ላይ ለሚስተዋለው የህዝብ እርካታ ችግር ዋነኛ መንስኤ ከሙስና ጋር የተያያዘ ነው የሚል እንድምታ አለው፡፡
የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር በ2025 ሙስና ለከተማ አስተዳደሩ ልማትና መልካም አስተዳደር እንቅፋት የማይሆንበት ደረጃ ላይ ደርሶ ማየት የሚል ራእይ ይዞ በተግባራዊ እንቅስቃሴ ላይ ይገኛል፡፡ ራእይዩ እውን እንዲሆን ደግሞ የከተማችን ወጣቶች ተሳትፎ እጅግ ወሳኝ ነው፡፡
ወጣቶች በሙስና መስፋፋት ዋነኛ ተጎጂዎች እንጂ ተጠቃሚዎች ባለመሆናቸው ተጠቃሚነታቸውን ለማረጋገጥ ሙስና በእጅጉ የቀነሰባትና ለብልሹ አሰራር ያልተመቸች አዲስ አበባን መፍጠር አስፈላጊ ነው፡፡ ለዚህም ባለድርሻ ተቋማትንና ህብረተሰቡን ያሳተፈ የጸረ-ሙስና ትግልን አጠናክሮ ማስቀጠልና አሳታፊ የጸረ ሙስና ትግል በማካሄድ አመርቂ ውጤት በማስመዝገብ ለውጥ ማምጣት ተቀዳሚ ተግባሩ ነው፡፡
የዲሞክራሲ ተቋማት፤የፍትህ አካላት፤የመንግስት ተቋማት ኃላፊዎች፤ የልማትና ህዝባዊ ተቋማት አመራሮች፤ የሲቪክ ማህበራት፤ የሃይማኖት ተቋማትና የመገናኛ ብዙኃን፤ የቤተሰብ፤ የትምህርት ተቋማት፤ የማህበራዊ ተቋማትና የወጣቶችና ሴቶች ተሳትፎ ለጸረ-ሙስና ትግሉ ከፍተኛ ድርሻ ስለሚኖራቸው በጸረ-ሙስና ትግሉ የነቃ ተሳትፎ ማድረግ ይጠበቅባቸዋል፡፡

አንድ ዛፍ የሚቆርጥ ጅል ሰው ነበረ፡፡
የሚቆርጠው ቅርንጫፍ ላይ ሆኖ ነው ዛፉን የሚቆርፈጠው፡፡፡ ይህን ያዩ አንድ አዛውንት፤
“አንተ ሰው ምን እያደረግህ ነው?”
“ለቤት መስሪያ እንጨት አንሶኝ ዛፍ እየቆረጥኩ ነው፡፡”
“አያ ያንተስ ቤት አልተሰራም ተወው” ብለውት መንገዳቸውን ቀጠሉ፡፡
ሰውዬው ከነከነውና ከዛፉ ወርዶ እየሮጠ ተከተላቸውና፤
“ለምንድነው ያንተ ቤት አይሰራም ያሉኝ?” ሲል ጠየቃቸው፡፡
“እየቆረጥክ የነበረውን እንጨትኮ የተቀመጥክበትን ነው፡፡ አብረህ ስለምትወድቅ ቤትህን ማን ይሰራዋል ብዬ ነው፡፡”
ሰውየው እኚህ ሰው ሞኝ ናቸው ብሎ መጥረቢያውን ወደተወበት ዛፍ ተመለሰና መቁረጡን ቀጠለ፡፡
ብዙም ሳይቆይ ከነእንጨቱ መሬት ወድቆ ተሰበረ፡፡
አዛውንቱ ሲመለሱ መሬት ላይ ወድቆ አገኙት፡፡
“እንዳልኩት መሬት ወድቀህ አገኘሁህ፡፡ የሰው ምክር አልሰማ ብለህኮ ነው” አሉት፡፡
ሰውዬውም፤
“አልተጎዳሁም፡፡ ትንሽ ግራ እግሬ ላይ ስብራት ነው የደረሰብኝ፡፡ ይልቁንም አንድ እርዳታ ቢያደርጉልኝ ጥሩ ነበር፡፡”
“ምን ልርዳህ?”
“እባክዎ የወደፊት እጣ ፈንታዬን ይንገሩኝ” አለና እግራቸውን ላይ ወደቀ፡፡
አዛውንቱም፤
“አህያ ሦስት ጊዜ ካስነጠሰ ትሞታለህ” አሉት፡፡ ስለትንበያቸው አመሰግኗቸው ወደ ቤቱ ሄደ፡፡ ቤቱ ደርሶ እከብት ጋጣ ጋ እንደቆመ አህያው አንድ ጊዜ አስነጠሰ፡፡
“ሰውዬው ያሉኝ ነገር ሊደርስብኝ ይሆን እንዴ?” ብሎ ስጋት ገባውና፣ አህያውን ሊያስነጥሰው ይችላል ያለውን የሚሸት ነገር ሁሉ ከአህያው አካባቢ ለማራቅ ሲያጓጉዝ አመሸ፡፡
ወደ እኩለ ሌሊት ላይ ግን አህያው ለሁለተኛ ጊዜ አስነጠሰ፡፡
ሰውዬው በጣም ተጨነቀ፡፡ ስለዚህ አህያ በሦስተኛ ጊዜ እንዳያስነጥስ ዘዴ መፈለግ ጀመረ፡፡ አንድ ዘዴ መጣለት፡፡ የአህያውን አፍንጫ በድንጋይ መድፈን፡፡
ድንጋይ አመጣና ምንም ቦታ ሳያስተርፍ የአህያውን አፍንጫ ደፈነው፡፡
በሰራው ስራ ተኩራርቶ አህያው ፊት ቆሞ ሳለ፣ አህያው ለመተንፈስ በመቸገር ጭምር አንዴ አምጦ ክፉኛ አስነጠሰ፡፡ ባፍንጫው የተጠቀጠቀው ድንጋይ ተፈናጥሮ ወጣና የሰውዬውን ደረት አጎነው፡፡ ሰውዬው ወደ ኋላው ተፈነቸረና ሞተ፡፡
***
በገዛ እጅ የገዛ ራስን መጥፊያ ማመቻቸት የሞኝነት ሁሉ ሞኝነት ነው፡፡ የሚነገረንን ምክር ልብ ብሎ መስማት ዋና ቁም ነገር ነው፡፡ ይደርሳል ተብሎ የሚታሰብን ችግር ለመፍታት ሌላ ችግር በራስ ላይ መጋበዝ የጥፋት ሁሉ ጥፋት ነው፡፡ ችግሮችን የባሰ ያወሳስባልና፡፡ አህያዋ እንዳታስነጥስ ብሎ ማስነጠሸዋን ለመዝጋት መሞከር የዋህነት ነው፡፡
በሀገራችን ካየነው የረዥም ጊዜ የትግል ጉዞ ሦስት ባህርያት ጎልተው ይታያሉ፡፡ አንደኛው ትግል የተመሰረተበትንና የቆመበትን መርህ እንደ ዛፍ ቆራጩ ላይ ላይ ተቀምጦ ገዝግዞ መቁረጥና አብሮ መንኮታኮት ነው፡፡ አደርገዋለሁ ያሉትን ሳያደርጉ በአጭር መቀጨት፡፡ ሩቅ አስቦ ቅርብ ማደር፡፡ ቶሎ ተስፋ መቁረጥ፡፡ ጨለማ ጨለማውን ብቻ ማየት፡፡ ሁለተኛው ዘላቂ ጎዳና ላይ ከወጡ በኋላ ከተለዋዋጩ የዓለም ሁኔታና ነፀብራቁ ከሆነው የሀገር ሁኔታ ጋር በአዲስ መልክ ራስን ለመለወጥና ለመጠንከር ዘዝግጁ አለመሆን ነው፡፡ ሦስተኛው ሌላውን በልጠው ካልታዩ ለመጠንከር ዝግጁ አለመሆን ነው፡፡፡ የራስ ማደግ አልታይ ማለት ነው፡፡ ይህ እውን ይሆን ዘንድ ሌላውን እስከመጥለፍ አልፎም እስከ ማጥፋት መሄድ ነው፡፡ ክፉ አባዜ፡፡

አንድ የሀገራችን ፖለቲከኛና ምሁር በፃፈው አንድ መጽሐፍ ላይ እንደጠቀሰው፤ “ጊዜው የጨለመ ይመስላል እንጂ የረጅሙ ጊዜ የኢትዮጵያ ተስፋ ብሩህ ነው፡፡ የኢትዮጵያ ህዝብ በአንድ ድምጽ ሆኖ በነፃነት ብቻ ነው መኖር የምንፈልገው፤ በፍርሃት ማህበረሰብ ውስጥ መኖር በቅቶኛ ብሏል፡፡ አንዴ ይህን የወሰነ ህዝብ በጉልበት ተመልሶ የፍርሃት ጨለማ ውስጥ አይኖርም፡፡ ትልቁ የአሁን ጊዜ የፖለቲካ ሃይሎች ፈተና፣ ይህንን የረጅም ጊዜ ብሩህ ተስፋ የሚጎዱ እንዳይሆን መጠንቀቅ ነው፡ ለዚህ ነው የተቃውሞ ሀይሎ በአጭር ጊዜ በተወሰደባቸው የሀይል ርምጃ በመገፋት የቂምና የጥላቻ ጨለማ ውስጥ ላለመግባት መጠንቀቅ ያለባቸው፡፡ ይህ ማለት ጨቋኞችን ማባበል አለባቸው ማለት አይደለም፡፡ ይልቁንም ማንዴላ እንዳሉት፤ በጉልበት የሌላውን ነፃነት ለመውሰድ የሚፈልጉ እነዚህ ሰዎች ራሳቸው በጥላቻና በትእቢት እስር ቤት ውስጥ የሚገኙ ናቸውና፣ ከጥላቻ ይልቅ ሀዘኔታችንን ነው ልንሰጣቸው የሚገባው፡፡ የሌሎቻችን ነፃ መውጣት እነሱንም ነፃ የሚያወጣቸው መሆኑን ሁልጊዜ ልንነግራቸው ይገባል፡፡ ይህን ለማድረግ የሚያስችል ጠንካራ መንፈስ ሲኖረን እኛም ለእውነተኛ ዴሞክራሲ የተዘጋጀን መሆናችንን እናስመሰክራን” ይላል፡፡

ተስፋን ከጨለማ ውስጥም ቢሆን ማውጣት ይቻላል፡፡ ሆኖም ተስፋ በመጀመሪያ ከየራሳችን የልብ ብሩህነት የሚመነጭ መሆኑን አለመዘንጋት ነው፡፡ ከየራሳችን የእለት የሰርክ የህይወት ሂደት ውስጥም ጨላማና ብርሃን መኖሩን ማስተዋል ነው፡፡ እያንዳንዱ የመስተዋት ጡብ የፀሀይ ብርሃን በሌለበት ወገን ጨለማ አለው፡፡ ጡቡን ወደ ፀሀዩ ወገን ለማዞር መሞከር ነው ዋናው፡፡ ይህም ቢሆን ዋጋ ይጠይቃል፡፡ አልፎ ተርፎ መስዋዕትነትም ይጠይቃል፡፡ ይህንን እሳቤ በፖለቲካ መልኩ ስናጤነው፣ በትግል ውስጥ መቼም ቢሆን መቼ አቀበትና ቁልቁለት፣ ማሸነፍና መሸነፍ፣ መውደቅና መነሳት ሁሌም አለ፡፡ ካያያዝ ይቀደዳል፤ ካነጋገር ይፈረዳል፡፡ ትግል የስልትና የስትራቴጂ የማሕበራዊ መስተጋብርና የልምድ አጠቃቀም ግብዓት ውጤት ነው፡፡ ግትርነት፣ እልህ ቂምና አለሁ - አለሁ ባይነት ተስፋ ሳይሆን፣ ግንፍል ስሜትን፤ ፍሬያማነትን ሳይሆን መጨንገፍን ነው የሚወልደው፡፡ ሌላው ትኩረት የሚሻው ነገር የጊዜ አጠቃቀም ነው፡፡ የረዥም ጊዜ ትግል ጽናት መያዝን ይጠይቃል፡፡ ሳይታክቱ መጓዝን ይጠይቃል፡፡ የነዚህ ሁሉ መጠቅለያ የሰው ነገር መስማት ነው፡፡ የሰሙት ጥሩ ሆኖ ሲገኝ ስራ ላይ ለማዋል መድፈር ነው፡፡ ለመለወጥም ለመለወጥም (ለ ትጠብቃለች) ዝግጁ መሆን ነው፡፡ አዳዲስ ሀሳብን መቀበል ከችግር መውጣት ነው፡፡ ከህመም መፈወስ ነው፡፡ አላዋቂ ከሚስምህ አዋቂ ያስታምህ የሚባለው ለዚህ ነው፡፡

• 10 ታዋቂ የቡና አምራች ኩባንያዎች በፌስቲቫሉ ይሳተፋሉ

• የኢትዮጵያ ቡና በጃዝ ሙዚቃ ይደምቃል ተብሏል

• 3ሺ ገደማ ጎብኚዎች እንደሚታደሙበት ይጠበቃል

በኢትዮጵያ የመጀመሪያ ነው የተባለለት የቡና ፌስቲቫል (ኮፊ ፌስት) የፊታችን ቅዳሜና እሁድ በሸራተን አዲስ ሆቴል የሚካሄድ ሲሆን፤ በፌስቲቫሉ ላይ አሥር የሚደርሱ ታዋቂ የቡና አምራችና ላኪ ኩባንያዎች ይሳተፉበታል፡፡

የቡና አምራች ኩባንያዎቹ የተለያዩ ዓይነት የቡና ምርቶቻቸውን የሚያቀርቡ ሲሆን፤ ለኤክስፖርት የተዘጋጁ የቡና ምርቶችን ጨምሮ ለሸያጭ ይቀርባሉ ተብሏል፡፡ የቡና ቀመሳ ሥነስርዓትም ይካሄዳል፡፡

ለሁለት ቀናት የሚካሄደውን የመጀመሪያውን የቡና ፌስቲቫል አስመልክቶ የኹነቱ ጠንሳሾችና አዘጋጆች ዛሬ ጠዋት ረፋዱ ላይ በሸራተን አዲስ ሆቴል ጋዜጣዊ መግለጫ ሰጥተዋል፡፡

ከፌስቲቫሉ ግንባር ቀደም ስፖንሰሮች አንዱ የሆነው ሸራተን አዲስ ዋና ሥራ አስኪያጅ - በመግለጫው ላይ የተገኙ ሲሆን፤ በኢትዮጵያ የመጀመሪያው የቡና ፌስቲቫል በሆቴሉ መዘጋጀቱ ልዩ ደስታና ጉጉት እንደፈጠረባቸው ገልጸዋል፡፡

የኢትዮጵያ ቡና ፌስቲቫል የመካሄድ ዓላማን ያብራሩት አዘጋጆቹ፤የኢትዮጵያን ቡና በሚገባው ልክ ለማክበርና ለማጉላት ነው ብለዋል፡፡ ”እኛ ኮፊ ፌስትን እንደ በዓል ነው የምንቆጥረው፤ቡናችንን የምናከብርበትና የምናጎላበት ታላቅ በዓል፡፡” ሲሉም አስረድተዋል፡፡

እንደ ጀርመን ያሉ አገራት በኦክቶበር ፌስት (ዓመታዊ የቢራ ፌስቲቫል) እንደሚታወቁ የጠቀሱት አዘጋጆቹ፤ ኢትዮጵያም በቡና ፌስቲቫል (ኮፊ ፌስት) መታወቅ አለባት ብለው እንደሚያምኑ ተናግረዋል፡፡

በአገራችን በየዓመቱ የተለያዩ የቡና ቀመሳ ዝግጅቶች እንደሚካሄዱ ያወሱት አዘጋጆቹ፤ ኮፌ ፌስትን ለየት የሚያደርገው ለአምራቾችና ለላኪዎች ብቻ የተዘጋጀ ሳይሆን ለሁሉም ኢትዮጵያዊ ነው ብለዋል፡፡

”ለዚህም ነው መግቢያውን በነጻ ያደረግነው፤ ማንኛውም የቡና ወዳጅና አፍቃሪ የፊታችን ቅዳሜና እሁድ በሸራተን አዲስ መታደም ይችላል” ሲሉም ጋብዘዋል፡፡

በሁለቱም ቀናት ፌስቲቫሉ በታዋቂ የጃዝ ሙዚቀኞች የሚታጀብና የሚደምቅ ሲሆን፤ ይህም ኹነቱን አይረሴ እንደሚያደርገው ታምኗል፡፡ የመጀመሪያውን የኢትዮጵያ የቡና ፌስቲቫል፤ ዳሸን ባንክና ሸራተን አዲስን ጨምሮ ሌሎች ስመጥር ድርጅቶች ስፖንሰር ያደርጉታል፡፡

ፌስቲቫሉን ያዘጋጁት ፕሮሎግ ማርኬቲንግ፣ ዩቦራ ኮሙኒኬሽን እና ቢዮንድ ቡና በመተባበር መሆኑን ለማወቅ ተችሏል፡፡

በአደራ ከቆመበት የመኪና መሸጫ ግቢ ውስጥ በጥበቃ ሰራተኛው አማካኝነት የተሰረቀው መኪና ከአንድ አመት በኋላ ተገኘ።

ጥበቃው መኪናውን ለመስረቅ አስቦና አልሞ፣ ሥራ ፈላጊ መስሎ በመኪና መሸጫው መቀጠሩንም አምኗል።

ሰኔ 15 ቀን 2015 ዓ.ም፣ ለሰኔ 16 አጥቢያ፣ በአዲስ አበባ ቡልጋሪያ አካባቢ ከሚገኘው ታዋቂ የመኪና መሸጫ ግቢ ውስጥ ተሰርቆ የነበረው፣ 2022 Rava 4 መኪና ህዳር 18 ቀን 2017 ዓ.ም በኦሮሚያ ክልል ዱከም ከተማ ተገኝቷል።

በተለያዩ ስሞች የሚንቀሳቀሰውና በመኪና መሸጫው ጌታነህ ብርሃን በሚል ስም የተመዘገበው ተጠርጣሪው ቀደም ብሎ ተይዞ የነበረ ሲሆን፤ ወደ መኪና መሸጫው በጥበቃ ሰራተኝነት ተቀጥሮ የገባው መኪናውን ለመስረቅ በማሰብ መሆኑን የእምነት ክህደት ቃሉን በሰጠበት ወቅት ተናግሯል።
ተጠርጣሪው እስካሁን በዚህ አይነት ከባድ የስርቆት ወንጀል ከ80 በላይ መኪኖችን የሰረቀ ሲሆን፤ በተመሳሳይ ቡልጋሪያ አካባቢ በሚገኘው መኪና መሸጫ ውስጥ አብረውት ይሰሩ የነበሩ የጥበቃ ሰራተኞችን በጠላ ውስጥ አደንዛዥ መድሃኒት በመጨመርና እንዲጠጡ በማድረግ መኪናውን እንደሰረቀ ታውቋል።

በዚህም ከአንድ አመት ከስድስት ወር የፀጥታ አካላት ፍለጋና ርብርብ በኋላ፣ የተሰረቀው መኪና ሻንሲ ቁጥሩ ተቀይሮ ተገኝቷል።

መኪና ሻጮቹ በጓደኝነት ለመተባበር በቅን ልቦና በማሰብ ግቢያቸው ውስጥ ያስቀመጡት መኪና ጣጣ ይዞባቸው መምጣቱ ቢያሳዝናቸውም፣ በፖሊስ አባላትና በመኪና ሻጮቹ ጥረት በስተመጨረሻ የመኪናው መገኘት እንዳስደሰታቸው ገልጸው፣ ፖሊስን አመስግነዋል።