ታላቁን ሁለገብ ከያኒና የአዲስ አድማስ ጋዜጣ ዋና አዘጋጅ የነበረውን ነቢይ መኮንንን ለማክበርና ለማመስገን ታልሞ የተዘጋጀው፣ “ዝክረ ነቢይ መኮንን”፣ ባለፈው ሰኞ ሐምሌ 8 ቀን 2016 ዓ.ም ምሽት በዋቢሸበሌ ሆቴል፣ የኪነት አድናቂዎችና የጥበብ ቤተኞች ይገኙበታል በታደሙበት  በውበትና በድምቀት ተከናውኗል።
አዲስ አድማስ ባዘጋጀው በዚህ መርሃ ግብር ላይ ታዋቂ የኪነ-ጥበብ ባለሙያዎች፣ አንጋፋ ጋዜጠኞችና ደራስያን እንዲሁም የሥነ-ጽሁፍ ባለሙያዎች ስለነቢይ መኮንን የሚያውቁትን መስክረዋል- ገጠመኞቻቸውን አጋርተዋል።
አንጋፋው የማስታወቂያና ፊልም ባለሙያ አርቲስት ተስፋዬ ማሞ፣ መድረኩን በጥበባዊ ለዛ እያዋዛ የመራውና ያጋፈረው ሲሆን፤ እርሱም በወዳጅነት ለረዥም ዓመታት  ስለሚያውቀው ነቢይ መኮንን በየአፍታው ለታዳሚው አውግቷል- መድረኩንም በራሱ በነቢይ ግጥሞች አድምቆታል። ተስፋዬ ለምሽቱ ታዳምያን ካቀረባቸው ግጥሞች መካከል ነቢይ በ1997 ዓ.ም ወደ አማርኛ የተረጎመው የገጣሚ አንድሬ ቼዲድ ግጥም ይገኝበታል። “ይታያችሁ” ይላል ርዕሱ።
ይታይችሁ
ይታያችሁ እስቲ…  
ያ ሰፊ ውቅያኖስ፣ እንደ ፅጌ ደርቋል፤
እንደ አበባ ጠውልጓል።
የዛፉም ቅርንጫፍ ከችሮ በድኗል
የወፍ ማረፊያ እንኳን፣
መሆን አቅቶታል።
ይታይችሁ ግና፤
ከአድማስ ወዲያ ማዶ፤
ሞት ከስቶ ገርጥቶም
የሟችን ትንሳኤ፣
ዳግም ሲያለመልም!
 በዚህ “ዝክረ- ነቢይ” መርሃ ግብር ላይ ነቢይ መኮንን ብቻ አይደለም የተከበረውና የተዘከረው። ከዓመታት በፊት ህይወቱ ያለፈው ባለራዕዩና የአዲስ አድማስ ጠንሳሹ አሰፋ ጎሳዬም በትላልቅ ሃሳቦቹና እውን በሆኑ ሥራዎቹ፤ እንዲሁም በውብ ሰብዕናስ ተደጋግሞ ተነስቷል- ተወድሷልም። ነቢይን ሲያነሱ አሰፋ ጎሳዬን አለማንሳት አይቻልም። ሁለቱም የአዲስ አድማስን እንቁዎች ነበሩ። ነቢይን፣ አሰፋን፣ አዲስ አድማስን ብዙዎች በአንድ ላይ ነው የሚያውቋቸው።
ለዚህም ነው ስለነቢይ ለመናገር መድረክ ላይ የወጣው አንጋፋው ደራሲና ጋዜጠኛ ዘነበ ወላ፣ መግቢያው ላይ በስፋት ስለ አሰፋ ጎሳዬ ያወሳው ትዝታዎቹን ያነሳው። በቅጡ ተዘጋጅቶ የመጣበት ጉዳይ በመሆኑ ግን ወደ ነቢይ በቀላሉ ለመሸጋገር አልከበደውም። እናም እርሱ የሚያውቀውን ነቢይ መኮንን ለታዳሚው አስተዋውቋል”… ነቢይ በጣም ሰው ይወዳል፣ የተማረ ነው፣ መሃይም ነው ሳይል አጠገቡ ካለው ጋር ያወራል፣ ይጫወታል፣ የምታስቡትን ይጋራል። ይሄ የአንድ ትልቅ ደራሲ ባህርይ ነው። … ነቢይ ሲተርክልህ ጥሩ የማድመጥ ብቃት ያስፈልግሃል… ከፍተኛ ኢነርጂ ከሌለህ… ወራጅ ነው የምትሆነው…. ይበዛብሃል…. ይጠልቅብሃል…. የመገንዘብ አቅምህ እዚያ ጋ ካልደረሰ፣ ትፋታለህና ጥሩ አድማጭ መሆን ይፈልጋል…” ብሏል።
ዘነበ ወላ፤ ነቢይ በደርግ ዘመን  ያሰቃዩትና የገረፉት እንዲሁም በወህኒ ቤት ዓመት በእስር ያጉሩት ባለስልጣናት ላይ ቂም እንዳልያዘና አንዳንዶቹን ሲያገኛቸውም እንደሚወራቸው በመግለፅ፤ “ነቢይ በጣም ይቅር ባይና ሆደ-ሰፊ ነው” ሲል አድናቆትን ቸሮታል። እውነቱን ነው። ዘነበ ጥሩ አስተውሏል። ነቢይ እንኳን የደርግ ሹመኞችንና ገራፊዎችን ቀርቶ ራሱን ሥርዓቱን- ደርግን ሲረግምና ሲያወግዝ ተሰምቶ አይታወቅም። ነቢይ ማለት በአጭሩ በየሳምንቱ በአዲስ አድማስ ላይ ሲጽፋቸው የኖራቸው ርዕሰ አንቀጻት ማለት ነው። (ከዚህ የተለየ ነቢይ እኔ በበኩሌ አላውቅም) ፅንፈኝነትና ጨለምተኝነት አያውቀውም። እርግማንና ውግዘት ውስጥ የለበትም።
ሁሌም ብሩህና ተስፈኛ ነው- ነቢይ መኮንን። ግጥሞቹም በአብዛኛው የሚያንፀባርቁት ብሩህ ተስፈኝነትን ነው።
ወደ ዝክረ-ነቢይ መኮንን እንመለስ። ሌላው በመርሃ ግብሩ ላይ ምስክርነቱን የሰጠው ደግሞ የአሃዱ ሬዲዮና ቴሌቪዥን ስራ አስኪያጅ የሆነው አንጋፋው ጋዜጠኛ ጥበቡ በለጠ ነበር። በነገራችን ላይ ጥበቡ ዘንድ ደውዬ በዝግጅቱ ላይ ስለነቢይ እንዲናገር ስጠይቀው የሰጠኝ መልስ፡- “እርሱ በተጠራበት ሁሉ ሲሄድ አይደል እንዴ የኖረው፤ ኧረ እመጣለሁ፤ ይኼ የሁላችንም ሃላፊነት ነው።” የሚል ርዕስ ነበር።  ጋዜጠኛ ጥበቡ ነቢይን በሁለት መልኩ  ነው አንስቶ ያስታወሰው፣ ያከበረው፣ ዘከረው። አንደኛው ከጥቂት ዓመታት በፊት የሆነ ነው። ሰዓሊና ገጣሚ ገብረክርስቶስ ደስታ ላይ ከህልፈቱ በፊት በተናዘዘው መሰረት፣ ስዕሎቹን ከጀርመን ሙኒክ ወደ አዲስ አበባ የማስመጣት ፕሮጀክት  ተቀርጾ ነበር።
ስዕሎቹን ለማስመጣት ሎቢ ይደረግ ነበርና ለዚያ ዝግጅት ተካሂዶ ነበር። ታዲያ የዝግጅቱ ጥሪ ላይ የሚለው “ገጣሚና ሰዓሊ ገብረክርስቶስ ደስታ” ነበር። ይኼኔ ሰዓሊያኑ እነ በቀለ መኮንንና እነ እሸቱ  ጥሩነህ ለገብረክርስቶስ መቅደም ያለበት ሰዓሊነቱ ነው በሚል “ሰዓሊና ገጣሚ” መባል አለበት ብለው መከራከራቸውን ያስታውሳል፣ ጋዜጠኛ ጥበቡ። በዚህ የተነሳ ቤቱ ለሁለት ተከፈለ፣  “ገጣሚነቱ ነው የሚቀድመው ወይስ ሰዓሊነቱ” በሚል። በዚህ  መሃል አሁን በህይወት የሌለውና በሥነ-ግጥም  ላይ ከፍተኛ ጥናትና ምርምር ያደረገው የሥነ-ፅሁፍ ባለሙያው ብርሃኑ ገበየሁ፤ “እንደውም ገብሬ ሙዚቀኛ ነው፣ ዘፋኝ ነው” ብሎ ግጥሞቹን በዜማ ማቅረብ ጀመረ። ከዚያ ደግሞ ነቢይ መኮንን የተለየ ሃሳብ ማቅረቡን ይገልፃል- ጥበቡ።
“እናንተ ገጣሚም በሉት ሰዓሊም በሉት ሙዚቀኛም በሉት… ገብረክርስቶስ ደስታ ግን የሳይንስ ሰው ነው” ብሎ ስዕሎቹን ከሳይንስ አንፃር ተነተናቸው። ለምሳሌ፡- ቀራኒዮ… የኢየሱስን ስቅለት በደም ብቻ የሳለውን…በማንሳት ሳይንስ ነው፤ የባዮሎጂ ባግራውንድ ስላለውነው…አለ። ባዮሎጂ ስለተማረ የኢየሱስ ክርስቶስን ስዕል በደሙ ነው የሳለው… ብሎ በማስረጃነት አቀረበ። ከዚያ ደግሞ የባህር ቅርድዶች  የሚለው ግጥም… አንድ ድንጋይ አንስተን የሆነ ባህር… ወይም ውሃ ላይ ስንወረውር… እንደዚህ የሚሄዱ ሞገዶች አሉ…. ስለነሱ የገጠመው… የሳይንስ ሰው መሆኑን ነው የሚሳየው… በሚል ግጥሞቹን…. ስዕሎቹን ከሳይንስ አንፃር በደንብ ተነተናቸው…. ሲል አውግቷል። ይኼም ራሱ ነቢይ የኬምስትሪ ተማሪ፣ ኬሚስት ስለነበር… ሁለቱ…. ነቢይና  ገብረክርስቶስ በጣም የሚያይዝ የራሳቸው ባክግራውንድ… ከሳይንስ ጋር ያላቸውን ግንኙነት ያሳየበት ነውና… በዚያ ዝግጅት የገብረክርስቶስ  ስዕሎች ወደ አገር ቤት እንዲመጡ በጣም ትልቅ አስተዋፅኦ ካደረጉ……. (እነ በቀለ መኮንን ጨምሮ) አንዱ መሆኑን በማውሳት፣ ብዙም የማይታወቀውን የነቢይን አበርክቶ አጉልቶ አሳይቷል- ጥበቡ- በለጠ።
ጋዜጠኛ ጥበቡ በዚህ ብቻ አላበቃም። ነቢይን ከአዲስ አድማስ  ዋና አዘጋጅነቱ አንፃርም ያበረከተውን አስተዋፅኦ አፅንኦት ሰጥቶ አንስቶታል። ጥበቡም እንደ ዘነበ ሁሉ ታዲያ፣ አሰፋ ጎሳዬን ከአዲስ አድማስና ከአጠቃላይ የጋዜጠኞች ህትመት ጋር አያይዞ አውስቶታል- አወድሶታል። አስገራሚው ግጥምጥሞች ሁለቱ የአዲስ አድማስ እንቁዎች በዚህች ምሽት በአንድ ላይ መዘከር መወደሳቸው  ነው።  በዕቅድ ሳይሆን በአጋጣሚ፤ በአዘጋጆቹ ፍላጎት ሳይሆን በተናጋሪዎቹ የልቦና ፈቃድ! ግሩም ነው በዝክረ- ነቢይ መርሃ ግብር ስለነቢይ የተናገሩትና የመሰከሩት ሁለቱ ብቻ አልነበሩም። ሰዓሊና ቀራፂ በቀለ መኮንን፣ የሥነ-ፅሁፍ ባለሙያው ባዩልኝ አያሌው።
ሻምበል አፈወርቅ ዮሐንስ ልጅ- ዮሐንስ አፈወርቅ፣ የፊዚክስ ፕሮፌሰሩና የነቢይ ወዳጅ ዶ/ር ሙሉጌታ…፣ አንጋፋው ደራሲና ሃያሲ አለማየሁ ገላጋይ… ገጣሚ ነቢይን  ከታዳሚዎቹ ጋር በህብረት ዕፁብ ድንቅ ነው። የነቢይ ነፍስ በሃሴት ጮቤ ትረግጣለች ብዬ አምናለሁ የአሰፋም ጭምር።