• አገራዊ ምክክሩ ከሁሉም አቅጣጫ ፍኖተ ካርታ ሊኖረው ይገባል
             • የምክክር ሂደቱ ላይ የሁሉም መተማመንና ቅቡልነት ያስፈልጋል
             • የተቋቋመው የምክክር ኮሚሽን ፈፅሞ ገለልተኛ አይደለም

             ከጸጥታ ጉዳይ ጋር በተያያዘ ጠቅላላ ጉባኤውን ለማካሄድ ፈጽሞ እንደማይችል ሲገልጽ የቆየው ኦፌኮ፤በመጨረሻ ተሳክቶለት ባለፈው መጋቢት 17 እና 18 ጠቅላላ ጉባኤውን ያካሄደ ሲሆን  በዚህ ጉባኤም ፕ/ር መረራ ጉዲናን በሊቀ መንበርነት፣ አቶ በቀላ ገርባን በተቀዳሚ ም/ሊቀ መንበርነት እንዲሁም አቶ ጃዋር መሃመድን በም/ሊቀ መንበርነት መርጧል፡፡ የአዲስ አድማስ ጋዜጠኛ አለማየሁ አንበሴ፣ ከፓርቲው ሥራ አስፈፃሚ አባል አቶ ሙላቱ ገመቹ ጋር  በጠቅላላ ጉባኤውና በቅርቡ ይጀመራል ተብሎ በሚጠበቀው አገራዊ ምክክሩ ዙሪያ ተከታዩን ቃለ ምልልስ አድርጓል፡፡ እነሆ፡-

              ከዚህ ቀደም የፓርቲያችሁን ጠቅላላ ጉባኤ በወቅቱ ማካሄድ እንደምትቸገሩ አስታውቃችሁ ነበር፡፡ ከሰሞኑ ግን ጉባኤውን ማድረግ ችላችኋል፡፡ እስቲ በጉባኤው ያከናወናችሁትን ዋና ዋና ጉዳዮች ይንገሩን?
እኛ ጉባኤውን ያካሄድነው ችግሮች ተቃለውልን፣ ተመችቶን አይደለም። ነገር ግን ምርጫ ቦርድ የአስቸኳይ ጊዜ አዋጁ በተነሳ በ1 ወር ጊዜ ውስጥ ፓርቲዎች ጠቅላላ ጉባኤ እንዲያደርጉ የሚያስገድድ መመሪያ አወጣ። ይሄ ለኛ በጣም አስቸጋሪ ነበር። ከ10 ሺህ መስራች አባላት ውስጥ ቢያንስ 5 በመቶ ጉባኤተኛ በጠቅላላ ጉባኤው መገኘት እንዳለበት የፓርቲዎች መተዳደሪያ ደንብ  ይደነግጋል፡፡ ይሄን ሁሉ ተሳታፊ ከየዞኑ ለማሰባሰብ ካለብን የገንዘብ እጥረት  ባሻገር፣ የፀጥታ ጉዳይም በጣም አሳሳቢ ነበር። በአንድ በኩል፣ የምርጫ ቦርድ አስገዳጅ መመሪያ አለ፣ በሌላ በኩል የፀጥታ ችግሩ አለ፤ በዚህ ውጥረት መሃል ነው ከሚቀር ብለን፣ አባሎቻችንን ሰብስበን ጠቅላላ ጉባኤውን ያደረግነው።
በዚህ ጠቅላላ ጉባኤያችሁ ምን የተለዩ ውሳኔዎች ተላለፉ?
የደንብ ማሻሻያ አድርገናል። የአመራሮች ምርጫ እንደ አዲስ ተካሂዷል፡፡ ትልቁ በጉባኤያችን የተወሰነው ጉዳይ ደግሞ ለሃገራችን ይበጃል ያልነውን ፍኖተ ካርታ ነው፡፡ ጉባኤው ስለ ፍኖተ ካርታው በጥልቀት መርምሮ እንዲዘጋጅ አቅጣጫ አስቀምጧል። በሌላ በኩል፤ መንግስት በሁሉም ቦታዎች ያሉ ግጭቶችንና ጦርነቶችን በጠረጴዛ ዙሪያ በምክክር መፍታት አለበት የሚለውን የቀደመ አቋማችንን በድጋሚ አፅንተናል። አሁንም ለሃገሪቱ ችግሮች በምንም መልኩ ሃይልና ጉልበት መፍትሔ አይሆንም። ብቸኛው መፍትሔ መሳሪያ አስቀምጦ መነጋገር፣ መወያየት፣ መደራደር ብቻ ነው፤ በዚህም ነው ሃገር ሠላምና መረጋጋትን እንዲሁም ዘላቂ ብልፅግናን  የሚያመጣው የሚለው፣ በጉባኤው በሰፊው የተንፀባረቀ ሃሳብና አቋም የተያዘበት ጉዳይ ነው።
ፓርቲያችሁ ብቸኛው የፖለቲካ ችግሮች መፍትሔ ውይይት ነው እያለ ነው፡፡ በቅርቡ እንደሚደረግ በሚጠበቀው አገራዊ ምክክር ላይ ለመሳተፍ ተዘጋጅታችኋል ?
እኛ ከዚህ ቀደምም በተደጋጋሚ ስንጠይቅ ስንወተውት ነበር። በመሬት ጉዳይ፤ በፍትሃዊ የኢኮኖሚ ክፍፍል ጉዳይ፣ በህገ መንግስት ጉዳይ፣በታሪክ ጉዳይ፣ በስርዓተ መንግስት ጉዳይና በመሳሰሉት ላይ ምርጫ ከመደረጉ በፊት ውይይት እንዲካሄድ ደጋግመን ጠይቀናል። እኛ አሁንም አገር አቀፍ ምክከር መካሄዱን እንፈልጋለን። ነገር ግን ይሄ አገር አቀፍ ምክክር፣ በሁሉም አቅጣጫ ፍኖተ ካርታ ሊኖረው ይገባል፤ ሂደቱ ላይ የሁሉም መተማመንና ቅቡልነት ሊኖር ይገባል። ከመሃል  አንዱ እንኳ የማይስማማ ከሆነ፣ ግቡን የመምታት ዕድሉ ዝቅተኛ ይሆናል። በእኩልነት ላይ  የተመሰረተ ሃገር ለመገንባት የሚደረግ ጥረት እንደመሆኑ፣ ማንም ከዚህ  ሂደት ሊገለል አይገባውም። ነገር ግን መንግስት ሂደቱን አጠራጣሪና ሁሉን አሳታፊ እንዳይሆን አድርጎታል፡፡  
በማስረጃ ሊያስደግፉልን ይችላሉ?
ሁላችንም በተሳተፍንበት ሁኔታ የምክክሩ ፍኖተ ካርታ ሊዘጋጅ ሲገባው፣ በህዳር 2014 ላይ መንግስት ስብስባ ጠራን። እኛም በተወካዮች ተገኘን። በእለቱም ሃገራዊ የምክክር  ሂደት እንደሚጀመር፣ ሃገራዊ የምክክር ሂደቱ ምን ሊመስል እንደሚችል የሚተነትን ሠነድ አዘጋጅቶ ነው የጠበቀን፤ ይሄ  ሊሆን አይገባውም ነበር። ቢያንስ በራሱ በብልጽግና በኩል ሃሳብ ቢቀርብ፣ ሌላውም ቢያቀርብና የተውጣጣ ፍኖተ ካርታ ቢዘጋጅ ነበር የሚጠቅመው፡፡ ነገር ግን መንግስት  ከፓርቲዎች ጋር  ምንም ውይይት ሳያካሂድ ነው የምክክር ኮሚሽኑን ማቋቋሚያ አዋጅ በፓርላማ ያፀደቀው። ይሄ አዋጅ ከመፅደቁ በፊት የፖለቲካ ፓርቲዎች የጋራ ምክር ቤት፣በተደጋጋሚ ያሰማው #ሃሳባችንን ተቀበሉ; የሚል ተማፅኖ እንኳ ሰሚ አላገኘም።  በኮሚሽንና ኮሚሽነሮች አሰያየም ላይ እንኳ ሳይቀር ቢያንስ ከመንግስት ውጪ ይሁን፣ ካልሆነም ፕሬዚዳንቱ ሂደቱን ይምሩት (የኮሚሽኑን ማቋቋሚያ) ተብለው ተጠይቀው ነበር። ግን ማንም ትኩረት አልሰጠውም፡፡ ወዲያው እነሱ የሚፈልጓቸውን ሰዎች ግልፅ ባልሆነ መስፈርትና መንገድ መርጠው ይፋ አደረጉ። በኋላ እኛ እንደ ኦፌኮ የገባን፣ የእነሱ አቋም #ግመሉ ይጓዛል ውሾቹ ይጮሃሉ” አይነት እንደሆነ ነው። ይሄ አካሄድ እንግዲህ በኋላ ላይ ምን ውጤት እንደሚያመጣ የምናየው  ይሆናል። ለኛ በዚህ መልክ የተቋቋመው የምክክር ኮሚሽን ፈፅሞ ገለልተኛ አይደለም። በአንድ ፓርቲ  የተቋቋመ ኮሚሽን ነው፡፡
ኮሚሽነሮቹ በቀጥታ በህዝብ አይደለም እንዴ የተጠቆሙት?
ስለ መጠቆማቸው ምንድን ነው ማረጋገጫው? በህዝብ የተጠቆሙት በኮሚሽኑ ስለመካተታቸው ማነው የሚያውቀው? ይሄ ባልታወቀበትና ማን እንዴት በማን ተጠቁሞ፣ ስንት ድምጽ አግኝቶ፣ የኮሚሽኑ አባል እንደሆነ በግልፅ ባልታወቀበት ሁኔታ ሂደቱ አሳታፊና ገለልተኛ ኮሚሽን የተቋቋመበት ነው ማለት አይቻልም። እኛ አሁን ከተመረጡት ሰዎች ጋር የግል ችግር  የለብንም፤ ዋናው የሂደቱ ግልፅነትና አሳታፊነት ላይ ነው። ይሄ እንደሌላው  ኮሚሽን መታየት የለበትም። ትልቅ ሃገር የሚያድን ፕሮጀክት ተደርጎ ነው መታሰብ የነበረበት። ሁሉንም ሃሳቦችና አመለካከቶች ማስተናገድ የሚችል መሆን አለበት።  ከዚህ አንፃር አሁን የተቋቋመው ኮሚሽን፣ በሃገሪቱ እንዲመጣ የሚፈለገውን ውጤት  ለማምጣት ያግዛል ብለን አናምንም፡፡
በምክከር ሂደቱ ላለመሳተፍ ወስናችኋል ማለት ነው?
እኛ ሂደቱ ላይ ቅሬታ ስላለን አሁን ያለው አካሄድ ካልተሻሻለ ለምን እንሳተፋለን? በማናምንበት ጉዳይ ውስጥ ለምን እንሳተፋለን? እኛ ብቻ አይደለንም፤ የፖለቲካ ፓርቲዎች የጋራ ምክር ቤቱ  ጭምር እኮ ነው ሂደቱ እንዲሻሻል አቋም  የያዘው። እኛም የምክር ቤቱን አቋም ነው የምናንፀባርቀው። ያለውን አማራጭ ተጠቅሞ መነጋገር ካልተቻለና ሁሉም ራሱ በሚፈልገው መንገድ ብቻ ሌሎች እንዲጓዙ የሚፈልግ ከሆነ፣ ታዲያ እንዴት ነው ተቀራርቦ የዚህን ሃገር የፖለቲካ ችግር  ማቃለል የሚቻለው? ቀላል ጥያቄ እኮ ነው የተጠየቀው፤ ሂደቱን ግልፅ አድርጉ ነው የተባለው። ይሄን ማድረግ ለምን ከበዳቸው? እኛ እኮ ሂደቱን በጋራ እናስተካክል ነው ያልነው እንጂ ይቅር አይደለም ያልነው። እኛ ምክክሩ እንዲቀር በፍፁም ፍላጎት የለንም። በጣም የምንፈልገው ጉዳይ ነው። ግን ደግሞ ብልፅግና ፓርቲ ለራሱ ብቻ እንዲስማማ  አድርጎ ባዘጋጀው  ሂደት ላይ መሳተፍ አስቸጋሪ ይሆንብናል።
ምንድን ነው አስቸጋሪ የሚያደርገው?
አሁንም በሂደቱ ላይ እንኳ እኔ ያልኩት ካልሆነ ያለው ብልፅግና፣ በኋላ በሂደቱ መጨረሻ ላይ በሚመጡ ውጤቶች ምን ያህል  ይስማማል? የሂደቱ ውጤት ያስማማናል ወይ? ሂደቱ ላይ እምነት ሳይኖር ውጤቱ ላይ  እንዴት ነው መስማማት የሚቻለው? ይሄ እኮ ማንም ሰው በቀላሉ የሚገነዘበው ነው።
ኦፌኮ በሃገሪቱ ግጭትና ጦርነት ቆሞ ህዝብ ማህበራዊ እረፍት ሊያገኝ የሚችለው እንዴት ባለ መንገድ ነው ብሎ ያምናል?
ፈረንጆች ግጭትን ለመፍታት በመጀመሪያ በተጋጪዎች መካከል መተመማን የሚፈጥሩ እርምጃዎች መቅደም አለባቸው ይላሉ። እነዚህን መተማመንን የሚገነቡ እርምጃዎችን ደግሞ መጀመሪያ  የሚያመቻቸው፣ ባንኩንም ታንኩንም የያዘው መንግስት ነው መሆን ያለበት። ለሰላም እጁን መዘርጋት አለበት። ስልጣንና ጥቅምን ወደ ጎን አድርጎ፣ ለሠላም እጅን መዘርጋት ወሳኝ ነው። ጠመንጃ ያነሱ ሰዎች ጠመንጃቸውን አስቀምጠው ቆም ብለው እንዲያስቡ የሚያደርጋቸው ይሄ መተማመን ነው። ይሄ ሲሆን ነው ግጭትን ማስቆም የሚችል እርምጃ እየተወሰደ ነው  የሚባለው።
አሁን መንግስት ግጭት አቁሜአለሁ ማለቱና ማንኛውንም ችግር በጠረጴዛ ዙሪያ ለመፍታት ተዘጋጅቻለሁ ማለቱንስ እንዴት ያዩታል?
መንግስት ይሄን ያለው የሰብአዊ እርዳታ ተደራሽነትን ታሳቢ በማድረግ ነው እንጂ በዘላቂነት ግጭትን ለማቆም ከማሰብ በመነጨ አይመስለንም። ለተራቡ ለተቸገሩ ወገኖች ግጭቱ መቆሙ ጠቃሚ ነው፤ነገር ግን ዘላቂነት ያለው ውጤት  የሚመጣው ሌሎች ተጨማሪ የሰላም  አማራጮችም ሲታከሉበት ነው።

     ከዩክሬን ህዝብ 10 በመቶው ወይም ከ4 ሚ. በላይ ሰው ተሰድዷል

            ከ4 ሚሊዮን በላይ ዩክሬናውያንን ለስደት የዳረገውን ጦርነት በጠረጴዛ ዙሪያ ለመፍታት በሩስያና በዩክሬን ተደራዳሪዎች መካከል ባለፈው ማክሰኞ በቱርክ የተካሄደው ውይይት፣ በተለያዩ መገናኛ ብዙሃን ተስፋ ሰጪ ነበር ተብሎ ቢዘገብም፣ ሩስያ ግን ምንም አይነት ውጤት ሳያስገኝ መቋጨቱን አስታውቃለች፡፡
የሩስያ መንግስት ቃል አቀባይ ዲምትሪ ፔስኮቭን ጠቅሶ ዘ ጋርዲያን እንደዘገበው፣ የማክሰኞ ዕለቱ ውይይት እንደ ከዚህ ቀደሞቹ ሁሉ ይህ ነው የሚባል ተጨባጭም ሆነ ተስፋ ሰጪ ውጤት ሳይገኝበት ተጠናቋል፡፡
የሩስያ ጦር ከዩክሬን በገጠመው ያልጠበቀው ከባድ መከላከልና መልሶ ማጥቃት ከፍተኛ ውድመት እየደረሰበት እንደሚገኝና በቁጥጥር ስር ያዋላቸውን አንዳንድ የዩክሬን አካባቢዎች ለመልቀቅና ወታደሮቹን ወደ ቤላሩስና ወደራሱ ግዛቶች በመመለስ መልሶ ለማደራጀት እንደተገደደ አንድ የብሪታኒያ የወታደራዊ ስለላ ተቋም አስታውቋል፡፡
የሩስያ መንግስት የመዲናዋን ኪየቭ ዙሪያ ጨምሮ በሰሜናዊ ዩክሬን የሚያካሂደውን ጦርነት ገታ እንደሚያደርግ ማክሰኞ ዕለት ቢያስታውቅም፣ መዲናዋን ኪዬቭ እና ቼርኔቭን ጨምሮ በአንዳንድ ከተሞች የአየር ድብደባውን አጠናክሮ መቀጠሉ የተነገረ ሲሆን፣ በተለይ በማሪዮፖል እጅግ የከፋ ዘግናኝ ጥፋት መፈጸሙ ተዘግቧል፡፡
ፎክስ ኒውስ በበኩሉ፤ የዩክሬን ጦር ለመጀመሪያ ጊዜ በሩስያ ሉአላዊ ግዛት ላይ ጥቃት መፈጸም መጀመሩን የሚያሳዩ መረጃዎች መገኘታቸውን የዘገበ ሲሆን፣ የሩስያ መንግስት ጥቃት በደረሰባቸው ሁለት የገጠር መንደሮች የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ መጣሉንና የተወሰኑ ነዋሪዎችን ማስወጣቱንም አክሎ ገልጧል፡፡
የቀድሞው የሩስያ ጠቅላይ ሚኒስትርና ፕሬዚዳንት ዲምትሪ ሜድቬዴቭ በበኩላቸው፤ አገራቸው በጦርነቱ የኒውክሌር ጦር መሳሪያን የምትጠቀመው በሩስያ ላይ የኒውክሌር ሚሳኤል ድብደባ ከተፈጸመ፣ በሩስያ ወይም በአጋሮቿ ላይ ሌሎች የኒውክሌር ጦር መሳሪያዎች ጥቃት ከተፈጸመ፣ የሩስያን የኒውክሌር ተቋማት የሚጎዳ ወሳኝ ጥቃት የሚፈጸም ከሆነና በሩስያና በአጋሮቿ ላይ የህልውና ስጋት የሚፈጥር ወረራ ከተፈጸመ መሆኑን እንዳስታወቁ ዘ ጋርዲያን ዘግቧል፡፡
የሩስያ መንግስት በጦርነቱ የሚያሰልፋቸውን ቅጥር ወታደሮች በሶርያ እየመለመለ እንደሚገኝ የዘገበው ቢቢሲ በበኩሉ፤ በዩክሬን ጦርነት ከጎኑ ተሰልፈው ለሚዋጉ ፈቃደኛ ሶርያውያን በወር ከ5 ሺህ ዶላር በላይ ደመወዝ ለመክፈል፣ በጦርነቱ ለሚሞቱ ሶርያውያን ቅጥር ወታደሮች ቤተሰቦች ደግሞ ተጨማሪ 50 ሺህ ዶላር በካሳ መልክ ለመክፈል ተስማምቶ በጀመረው ምልመላ እስካሁን 200 ያህል የሚሆኑ ሰዎችን መመዝገቡንም አመልክቷል፡፡
ፈረንሳይ፣ ጀርመን፣ ጣሊያንና ስፔንን ጨምሮ 7 የአውሮፓ አገራት ዜጎቻቸው በጦርነቱ ከዩክሬን ጎን ተሰልፈው እንዳይዋጉ ጥሪ በማስተላለፍ ላይ እንደሚገኙና፣ የዩክሬኑ መሪ ለውጭ አገራት በጎ ፈቃደኞች ጥሪ ካቀረቡበት ጊዜ አንስቶ በጦርነቱ ከ20 ሺህ በላይ የተለያዩ የአውሮፓ አገራት ፈቃደኛ ዜጎች ከዩክሬን ጎን ተሰልፈው በመዋጋት ላይ እንደሚገኙ አል አይን ኒውስ ዘግቧል፡፡
የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ከሰሞኑ ባወጣው መረጃ፤ ሩስያ ጦርነቱን ከጀመረችበት ጊዜ አንስቶ ከዩክሬን የተሰደዱ ሰዎች ብዛት ባለፈው ረቡዕ ከ4 ሚሊዮን ያለፈ ሲሆን ይህም ከአገሪቱ ህዝብ 10 በመቶ ያህል እንደሚሆን ተዘግቧል፡፡
የተመድ የሰብዓዊ መብቶች ቢሮ እንዳለው፤ ጦርነቱ እስካሁን ድረስ 1ሺህ 179 ንጹሃን ዩክሬናውያንን ለሞት እንደዳረገ የተረጋገጠ ሲሆን፣ 1ሺህ 860 የሚሆኑ ደግሞ የመቁሰል አደጋ ደርሶባቸዋል፡፡
የአሜሪካው ፕሬዚዳንት ጆ ባይደን ባለፈው ቅዳሜ በፖላንድ ያደረጉትን ጉብኝት ሲያጠናቅቁ ባደረጉት ንግግር፣ ነገሩን ከማቀዛቀዝ ይልቅ በእሳት ላይ ነዳጅ ማርከፍከፋቸው  የተነገረ ሲሆን፣ በዲሞክራሲ የሚያምነው አለም ራሱን ለተራዘመ ጦርነት እንዲያዘጋጅ ጥሪ አቅርበዋል፡፡
የሩስያው ፕሬዚዳንት በስልጣን ላይ መቆየት የለባቸውም ሲሉ የተናገሩት ባይደን፤ ይህ አባባላቸውም ያላሰቡት ውዝግብ ውስጥ እንደከተታቸው ተነግሯል። ባይደን ይህን ማለታቸውን ተከትሎ፣ በርካታ ሩስያውያንና ባለስልጣናት በነገሩ ክፉኛ መቆጣታቸውንና የክሬምሊን ቃል አቀባይ ዲሜትሪ ፔስኮቭም፣ የፕሬዚዳንት ፑቲን ስልጣን የሚወሰነው በመረጧቸው ሩስያውያን እንጂ በአሜሪካው መሪ አይደለም ሲሉ ምላሽ መስጠታቸውን ሮይተርስ ዘግቧል፡፡
በርካታ አለማቀፍ መገናኛ ብዙሃንም የባይደን ንግግር አሜሪካ በሩስያ የመንግስት ለውጥ እንዲኖር እንደምትፈልግ የሚያሳይ ነው ሲሉ ነገሩን እንዳራገቡትና ዋይት ሃውስም በአስቸኳይ ማስተባበያ መስጠቱን አመልክቷል፡፡
በሌላ በኩል ደግሞ፣ ኔዘርላንድ 17 የሩስያ ዲፕሎማቶችን በአፋጣኝ ከግዛቷ እንደምታስወጣ ካስታወቀችበት ካለፈው ማክሰኞ ጀምሮ፣ በሩስያ ዲፕሎማቶች ላይ ሲሰልሉ አግኝተናቸዋል በሚል ተመሳሳይ እርምጃ የሚወስዱ የምዕራባውያን አገራት መንግስታት እየተበራከቱ ሲሆን፣ እስካሁንም ቤልጂየም፣ ቼክ ሪፐብሊክ፣ አየርላንድ በድምሩ 43 የሩስያ ዲፕሎማቶችን ለማባረር መወሰናቸውን ኤአርቲ ኒውስ ዘግቧል፡፡
ፖላንድ ባለፈው ሳምንት በስለላ ስራ ላይ ተሰማርተው አግኝቻቸዋለሁ ያለቻቸውን 45 የሩሲያ ዲፕሎማቶች ማባረሯን ያስታወሰው ዘገባው፤ አሜሪካ፣ ስሎቫኪያ፣ ቡልጋሪያ፣ ኢስቶኒያ፣ ላቲቪያ፣ ሊዩቴኒያና ሞንቴኔግሮም በሩስያ ዲፕሎማቶች ላይ መሰል እርምጃ ከወሰዱ አገራት ተርታ እንደሚሰለፉ አክሎ ገልጧል፡፡

  የአለማችን መንግስታት ባለፈው የፈረንጆች አመት 2021 የመናገርና የመሰብሰብ መብቶችን ጨምሮ የዜጎችን ሰብዓዊ መብቶች በከፍተኛ ሁኔታ መጣሳቸውን አምነስቲ ኢንተርናሽናል ከሰሞኑ ይፋ ያደረገው አመታዊ አለማቀፍ የሰብዓዊ መብቶች ሁኔታ ሪፖርት አመልክቷል፡፡
ባለፈው የፈረንጆች አመት 2021 ብቻ 67 የሚሆኑ የአለማችን አገራት የመናገርና የመሰብሰብ ነጻነትን የሚጋፉ አዳዲስ ህጎችን ማውጣታቸውን የጠቆመው ሪፖርቱ፤ በአሜሪካ ብቻ ከ80 በላይ መሰል ህጎች መውጣታቸውንም በአብነት ጠቅሷል፡፡
ተቋሙ በ154 የአለማችን አገራት ላይ ያደረገውን ጥናት መሰረት አድርጎ ያወጣው አመታዊ ሪፖርት፣ የተቃዋሚዎችና የጋዜጠኞች ድብደባና የጅምላ እስር፣ የሰብዓዊ መብቶች ተሟጋቾች ያለአግባብ መታሰር፣ የማህበራዊ ድረገጾች መዘጋትና የኢንተርኔት አገልግሎት መቋረጥ በአመቱ በአገራት መንግስታት በስፋት የተፈጸሙ ዋነኛ የመብት ጥሰቶች መሆናቸውንም አመልክቷል፡፡
ቻይና እና ኢራንን በመሳሰሉ አገራት መንግስታት ከኮቪድ 19 ጋር በተያያዘ ትችት የሰነዘሩባቸውን ግለሰቦች በብዛት ማሰራቸውን የጠቆመው ሪፖርቱ፤ ወረርሽኙን ለመከላከል በሚል ሰበብ የተቃውሞ ሰልፎችን የከለከሉ መንግስታትም በርካቶች እንደሆኑ አስታውቋል፡፡

    በየአመቱ በመላው አለም ከሚከሰቱ እርግዝናዎች መካከል ግማሽ ያህሉ ያልተፈለጉ እንደሆኑና በአለማችን በየአመቱ 121 ሚሊዮን ያህል ያልተፈለጉ እርግዝናዎች እንደሚከሰቱ ሰሞኑን የወጣ አንድ የተመድ ሪፖርት አስታውቋል፡፡
የተባበሩት መንግስታት ድርጅት የስነህዝብ ተቋም ባለፈው ረቡዕ ባወጣው የ2022 አመታዊ የስነህዝብ ሪፖርት እንዳለው፣ በየአመቱ ከሚከሰቱ 121 ሚሊዮን ያህል ያልተፈለጉ እርግዝናዎች 60 በመቶ ያህሉ በጽንስ ማቋረጥ የሚጠናቀቁ ሲሆን፣ 45 በመቶ ያህሉ ጽንስ ማቋረጦችም ደህንነታቸው ያልተጠበቀ በመሆኑ በርካታ እናቶችን ለሞት በመዳረግ ላይ ይገኛሉ፡፡
በአለማችን ያልተፈለጉ እርግዝናዎች በከፍተኛ ሁኔታ እንዲበራከቱ ከሚያደርጉ ምክንያቶች መካከል የቤተሰብ ምጣኔ አገልግሎቶችና የእርግዝና መከላከያ ዘዴዎች በበቂ መጠን አለመዳረሳቸው እንደሚገኝበት የሚጠቁመው ሪፖርቱ፣ በመላው አለም 257 ሚሊዮን ያህል ሴቶች የእርግዝና መከላከያ ለመጠቀም ቢፈልጉም ማግኘት እንዳልቻሉ ያትታል፡፡
ያልተፈለገ እርግዝና እንዲጨምር ከሚያደርጉ ሌሎች ምክንያቶች መካከል ግጭትና ወሲባዊ ጥቃት እንደሚገኙበት የሚናገረው ሪፖርቱ፤ ጥናቱ በተሰራባቸው አገራት በስደት ላይ ከሚገኙ ሴቶችና ልጃገረዶች መካከል ከ20 በመቶ በላይ የሚሆኑት የወሲባዊ ጥቃት ሰለቦች መሆናቸውን ለማረጋገጥ መቻሉንም ያስረዳል፡፡

   የህንድ መንግስት ያወጣውን ሰራተኞችን የሚጎዳ አዲስ ህግ የተቃወሙ 50 ሚሊዮን ያህል የአገሪቱ ዜጎች ባለፈው ሰኞ እና ማክሰኞ የስራ ማቆም አድማ ማድረጋቸው ተዘግቧል፡፡
የባንክ፣ የፋብሪካና የህዝብ ትራንስፖርት ሰራተኞችን ጨምሮ በተለያዩ መስኮች ተቀጥረው የሚሰሩ ዜጎች በአገሪቱ ስድስት ግዛቶች በስራ ማቆም አድማው ላይ እንደተሳተፉም ዴይሊ ሜይል አስነብቧል፡፡
መንግስት በቅርቡ ያወጣው ህግ የሰራተኞችን መብቶችና ጥቅማጥቅሞች የሚጻረር በመሆኑ ሊስተካከል ይገባል፤ ዝቅተኛ ደመወዝ ከፍ ሊል ይገባል፣ የማህበራዊ ዋስትና ይሰጠን በሚል በተጠራው የስራ ማቆም አድማ ላይ ከ200 ሚሊዮን በላይ ሰዎች ይሳተፋሉ ተብሎ ቢጠበቅም ያን ያህል ቁጥር አለመመዝገቡን የጠቆመው ዘገባው፤ አድማው ተጽዕኖ የማድረስ አቅሙ ግን አነስተኛ ነው መባሉን አመልክቷል፡፡

ማንምን ከለመድሽ
ለእኔ ግድ ካጣሽ
(ካመታት በኋላ መስታወት ፊት ቆሜ)
አንቺን እየፈለኩ
እኔን አየዋለሁ
የምትወጂው አይኔን
ባይንሽ እያየሁት
እብሰለሰላለሁ!
ዛሬማ ደፍርሷል
ብርሃን መርጨት ትቷል
ናፍቆት አሟምቶታል
እንባ አበላሽቶታል
ስል እተክዛለሁ
--
ስብሃት! ለማማሩ
ስብሃት! ለጣዕሙ
ያልሽለት ከንፈሬን
በድድር መዳፌ እየደባበስኩት
ባይንሽ አየዋለሁ
“ሲጃር አጥቁሮታል
ማጣት ሰንጥቆታል. . .”
ስትይ እሰማለሁ
አብዝቼ አለቅሳለሁ
--
የማይቻል ሰጥቶት
ያላቅሙ አሸክሞት
የጎበጠ ጫንቃዬን
የምትወጂው ትከሻዬን
በመስታወቱ ውስጥ ባይንሽ አየው እና
“ይሄስ ኮስማና ነው!” ስትይ እሰማለሁ
ወዮ ለእኔ እላለሁ።
--
እምወዳት እኔ እንጂ ምትወዳቸው
የሉም
ስለዚህ አትመጣም
ብትመጣም አትቆይም
የሚል ድምፅ እሰማለሁ
እነፈርቃለሁ
ወዮ ለእኔ እላለሁ።
ናሆም አየለ

  የእቴጌዋ ፍላጎት አንድና አንድ ነው - ነብሮን መግደል፡፡ ያንን ማድረግ የፈለገችው ደግሞ  የዱር እንስሳ የመግደል አባዜ ኖሮባት ወይም ደሞ ነብሩ ሰው እየበላ አስቸግሮ፣ እሱን ገድላ ህንዶቹን ከስጋት ለመገላገል አይደለም፡፡ እንደ አንድ አስፈሪ አውሬ ለመቁጠር እንኳ የሚያዳግት ያረጀ ነብር ገድላ ምንም የምትፈይደው ነገር እንደሌለ ሳይታለም የተፈታ ነው፡፡ ከዚያ ይልቅ እቴጌይቷን ያሳሰባት ‘ነብር ገዳይዋ’ እየተባለች ለጉድ ስትወደስ የከረመችው ሉና፤ እንደዚያ ትልቅ መነጋገሪያ መሆን ነው። እናም ጋዜጦች ሁሉ የገደለችውን ነብር ቆዳ ለብሳ በተነሳቻቸው የሉና ፎቶግራፎች ሲጥለቀለቁ አይታ ነው፣ እኔም እንደዚያ ማድረግ አለብኝ ብላ የተነሳችው፡፡
መጀመሪያውኑም ይህንን እቅድ ስታወጣ ነብሩን ገድላ ወደ ሃገሯ እንደተመለሰች ሉናን የክብር እንግዳ አድርጋ በመኖሪያ ቤቷ የምታዘጋጀውን በአይነቱ የተለየ ትልቅ የምሳ ግብዣ በአእምሮዋ እየሳለች ነው። ልደቷን አስመልክታ የምትገለውን ነብር ጥፍር በስጦታ መልክ ለሉና ስታበረክትላት፣ ግብዣው ላይ የሚገኙት የታወቁና የተከበሩ ትላልቅ ግለሰቦች ብሎም ያገሬው ሰው በሙሉ ሉናን እረስተው የሷን ገድል በመደነቅ ሲያወሩ ሁሉ ይታያት ነበር፡፡
ሰዎች በረሃብና በፍቅር እጦት እየተንገበገቡ በሚኖሩባት ምድር ላይ እቴጌይቷን ከምንም በላይ የሚያስጨንቃት ና የሚያሳስባት ጉዳይ ሌላ ነው፡፡ እንደ እውነቱ ከሆነ በሉና ላይ ትቀናለች ብቻ ሳይሆን እንደውም እንደሷ የምትጠላው ሰው የለም፡፡ እናም ነገረ ስራዋ ሁሉ ከሷ ጋር መፎካከር ብቻ ነው፡፡ ከሉና በልጣ ለመታየት የማትፈነቅለው ድንጋይ  የለም። በቃ የሷ ትልቁ ህልምና ቅዠቷ ያ ነው። ሉናን የምታስንቅ አይነት ሰው ሆና ከመገኘት የበለጠ የሚያስደስታት ነገር የለም፡፡ ለዚህም ነው በጣም ብዙ ገንዘብ መድባ ነብር ልትገድል ቆርጣ የተነሳችው፡፡
በተያዘው ፕሮግራም መሰረት፤ እቴጌ ነብሯን ለመግደል ሃገር አቋርጣ ቦታው ላይ ስትደርስ፣ ህይወቷን ለአደጋ በማያጋልጥ መልኩ ግዳይዋን መጣል ትችል ዘንድ ለአካባቢው ነዋሪዎች ተገቢው ገንዘብ ተከፍሎ ሁሉ ነገር ተመቻችቶ ነው የሚጠብቃት፡፡ እርግጥ ነው ነገርዬው የገቢ ምንጫቸው ለደረቀባቸው የመንደሩ ሰዎችም በጣም ጥሩ መላ ነበር የሆነላቸው፡፡ በዚያ ላይ ከማርጀቱ የተነሳ ለራሱም አድኖ መብላት አቅቶት ፊቱን ቀለል ወደሚሉት ትናንሽ የቤት እንስሳት ያዞረ አንድ ጨምባሳ ነብር ነው የምትገለው፡፡ እናም ደግሞ በተሰጣቸው ዳጎስ ያለ ገንዘብ የተደሰቱት ያገሬው ሰዎች፣ ከተቻለ እንደውም በዚያ አጋጣሚ መንደራቸውን ለማስተዋወቅና ሌሎች መሰል አዳኞችን ለመሳብም ጭምር በማሰብ የአደን ትርኢቱ በተሳካ ሁኔታ እንዲከናወን የሚጠበቅባቸውን ሁሉ ለማድረግ በከፍተኛ ሞራል ነው የተንቀሳቀሱት፡፡ እናም የሰፈሩ ልጆች በሙሉ መንደራቸው አፋፍ ላይ ወዳለው ጫካ ሄደው፣ ነብሩን ከጠዋት እስከ ማታ እንዲጠብቁ ተደረገ፡፡ የልጆቹ ተልእኮ - ምንም እንኳ እንደዚያ የማድረግ እድሉ የሞተ ቢሆንም፣ እንዲያው ግን ምናልባት ወደ ሌላ ቦታ እንዳይሄድ - ነብሩን በብልሃት ጠብቆ ማቆየት ሲሆን ለዚህ ደግሞ በየቀኑ ልክ እንደሱ ሙትት ያሉ፣ አንድ ሃሙስ የቀራቸው ፍየሎችን እያመጡ፣ በግብር መልክ ለሱ አመቻችተው ማቅረብ ነበረባቸው፡፡ ያለዚያ  አዳኝዋ  እመቤት ሳትመጣ ነብሩ ቀድሞ እጃቸው ላይ ሊሞትባቸው ይችላል፡፡ የነብሩ ሁኔታ በጣም ያሳሰባቸው ከመሆኑ የተነሳ ማገዶ የሚለቅሙ እናቶች ሳይቀሩ በዚያ በኩል ሲያልፉ ያን ያረጀ ነብር ላለመበጥበጥ የሚጥም ዘፈን ያንጎራጉሩለታል፡፡
በዚህ መልክ ነው ነብሩን እየተንከባከቡ በህይወት ጠብቀው ያቆዩት፡፡ እናም ያው መቼስ አይደርስ የለምና የተቆረጠለት ቀን ደርሶ አዳኝዋ እቴጌ ዝናሯን ታጥቃ ከተፍ አለች፡፡ እሷን ለመቀበል የነበረው ሽርጉድ ታዲያ ልዩ ነበር፡፡ በተያዘው ዕቅድ መሰረት፤ እቴጌ ግዳይዋን የምትፈፅመው በዚያው ምሽት ስለሆነ፣ ነዋሪዎች የሚጠበቅባቸውን የመጨረሻውን ወጥመድ አዘጋጁ፡፡ ምንም እንኳን በቅጡ የማይሰማ ሙትቻ ነብር ቢሆንም፣ እንዳይስታት አመቻችተው ፍየል አምጥተው ዛፍ ስር አሰሩለት፡፡ ደግነቱ የምሽቱ ጨረቃም ደማቅ ነበረች። ይኸኔ ነው ነብር አዳኟ  አንዳንድ ነገሮችን እንድታግዛት የተቀጠረችላትን ብላቴና አስከትላ፣ ከተባለችው ዋርካ ስር ተኝታ፣ መሳሪያዋን ደግና የነብሩን መምጣት መጠባበቅ የጀመረችው፡፡
‘እትዬ - እኔ ግን ይሄ ነገር አልጣመኝም! እንጃ ብቻ የሆነ ነገር ሳይኖር አይቀርም፡፡’ አለች ብላቴናዪቷ፤ ድምፅዋን ዝቅ አድርጋ። እውነት ነብሩ አሳስቧት ሳይሆን ዝም ብላ ስታካብድ ነው እንደዚያ ያለቻት፡፡
‘ባክሽ ዝም ብለሽ የማይመስል ነገር አታውሪ፡፡ በጣም ያረጀ ነብርም አይደል እንዴ? እንደው ደርሶ ልሞክር ቢል እንኳ በፍፁም ሊደርስብን የሚችል አይነት አይደለም፡፡’ በማለት ነገሩን አቃለለችባት  እቴጌ፡፡
‘አይ እትዬ! እንደምትዪው በጣም የጃጀ ነብር ቢሆን ኖሮ፣ ያን ያህል ብዙ ገንዘብ ያስከፍሉሽ ነበር ብለሽ ነው?’
ብላቴናዪቷ በጥቅሉ ገንዘብን ወዳጇ አርጋ የያዘች ብልጣ-ብልጥ ፍጡር ነች። ገንዘብ ለማግኘት የትም ትገባለች፣ ምንም ታደርጋለች፡፡ ብትችል  ለሃገሯ ልጆች የሚወረወሩትን ጉርሻዎች ሳይቀር ብትቆረጭም ደስታዋ ነው፡፡
የሆነው ይሁንና የተፈጠረው ነገር በየቦታው ሲለፈፍ የምትሰማውን የነብሮች ቁጥር ማሽቆልቆል በውኑ ደርሶባት ቀብሩን እያየች እንዳለች አይነት ስሜት ነው የፈጠረባት፡፡
ነብሩ የታሰረችውን ፍየል እንዳየ ብቻ በደረቱ ነው ለጥ ብሎ የተኛው፡፡ አኳኃኑ ግን ቀስ ብሎ አድፍጦ ሳይታይ መሬት ለመሬት እየተሳበ ሄዶ ሊቀጭማት ሳይሆን፣ የትም የማታመልጠው ግዳዩ ላይ ከመውደቁ በፊት ትንሽ ማረፍ ፈልጎ አይነት ነው፡፡
‘ኧረ! ይሄ ነብር በጣም አሞታል መሰለኝ’ አለች ብላቴናዋ - በህንድኛ፡፡ ለእቴጌዋ ሳይሆን ከነሱ ትንሽ እራቅ ብሎ እየተሽሎከለከ ለነበረው የጎበዝ አለቃ ነው መልእክቷ፡፡
‘እሽሽሽ ዝም በይ!’ አለቻት እቴጌዋ፡፡
በዚህ መሃል ነው ነብሩ የተጣለለት ፍሪዳው ላይ ሊሰፍር ብድግ ያለው፡፡
‘አሁን ነው! ይሄኔ ነው ማለት - በዪው! በዪው!’ አለች ልጂት፤ ‘አሁን ብትገድዪው እኮ የፍየሏን ዋጋ ማስቀነስ እንችላለን፡፡’ - የራሷን አየር እያመቻቸች ነው፡፡
እቴጌ ጥይታቸውን ተኮሱት፡፡ ነብሩ ጥምልምል ብሎ ወደቀ፡፡ ወዲያው ያገሬው ልጆች በደስታ እየተጯጯሁ አካባቢውን ወረሩት፡፡ በመቅፅበት ውስጥ ነው ዜናው መንደራቸው የደረሰው፤ እናም ነዋሪዎቹ ወጥተው ጡሩምባቸውን እየነፉ የምስራቹን በእልልታ ማስተጋባት ጀመሩ፡፡ ነብር ገዳይዋ እቴጌ ግን በዚያ ጩኸትና ጭፈራ መሃል ሆና ታስብ የነበረው ሃገሯ ተመልሳ ቤተ መንግስት በመሰለው መኖሪያ ቤቷ ውስጥ የምታዘጋጀውን ድል ያለ ድግስ እና የሚጠብቃት ቸበርቻቻ ነበር፡፡
በጥይት የተመታው ነብሩ ሳይሆን ፍየሏ እንደሆነች መጀመሪያ ያየችው፣ ያቺ ተንከሲስ ብላቴናይት ነበረች፡፡ እንዳለችውም - ሲታይ የቆሰለችው ፍየሏ እንጂ ነብሩን ጥይት የሚባል ነገር አልነካውም፡፡ እሱ ለራሱ እንዲሁ ጫፍ ላይ ነበርና፣ በጥይቱ ድምፅ ደንብሮ ወድቆ ነው፣ በዚያው ፀጥ ያለው፡፡
ክስተቱ ገድሏን በእጅጉ የሚያኮስስባት ነገር ስለሆነ የአደን ትርኢቱ በዚያ መልክ መቋጨቱ እቴጌዋን በእጅጉ አበሳጭቷታል። ቢያንስ ግን የሞተው ነብር እጇ ላይ ስለወደቀ በዚያ እየተፅናናች ነው፣ ያገሬው ሰው ‘ነብር ገዳይዋ’ እያለ በዘፈን እያወደሰ ሲጨፍርላት ትሰማ የነበረው፡፡
እንዲያም ሆኖ እቴጌይቱ በነብሩ ሬሳ ላይ እየተኩነሰነሰች፣ እልፍ ፎቶዎችን ተነሳች፣ እናም ዜናው በስፋት ተሰራጨ። ጋዜጦችና መፅሄቶችም የአዳኟን እቴጌ ጀብዱ የሚያዳምቁ ዘገባዎችን ይዘው ወጡ። በተራዋ የእቴጌ ዝና እንዲህ መናኘት ያላስደሰታት ሉናን ብቻ ነበር፡፡ በቅናት እርር ድብን ከማለቷ የተነሳ ለተወሰኑ ሳምንታት ራሷን ከጋዜጣና መጽሄቶች አገደች፡፡ ይሁንና እቴጌ የነብሩን ጥፍር በስጦታ መልክ ለልደቷ ስለላከችላት ሳትወድ በግዷም ቢሆን - የምንተ እፍረቷን፣ የምስጋና ደብዳቤ መፃፏ አልቀረም፡፡ በግብዣው ላይ ግን ለመገኘት አልደፈረችም፡፡
እቴጌ የነብሩን ቆዳ አገልድማ በኩራት እየተምነሸነሸች እቤቷ ስትገባ የተደረገላት አቀባበል ጉድ የሚያሰኝ ነበር፡፡ አጀባና ከበርቻቻው በጣም የሚገርም ነው። ሰዉ ሁሉ በሆይታው ከመዋጡ የተነሳ የቆዳውን ሁኔታ የሚያስተውልበት ቀልብ አልነበረውም፡፡ ታዲያ እቴጌዋም ኮራ ብላ ነው፣ በቄንጥ እየተሸከረከረች ስትሸልልባቸው የነበረው፡፡ የነብር ቆዳዋን ተጎናፅፋ ልክ እንደ ታላቋ ዳያና በክብር ተሞሽራ፣ በታወቀው የሃገረ ገዢ እልፍኝ አዳራሽ እየተንፈላሰሰች ስትዘባነን፣ የሆነች ለየት ያለች አስደማሚ ግርማዊት ንግስት ነበር የምትመስለው፡፡ እንደውም አንድ ወዳጇ እንዳላት፣ ዝግጅቱን ልክ እንደ ጥንቱ ዘመን ስርአተ-ጭፈራ፣ ታዳሚዎቹ በሙሉ ያላቸውን የአራዊት ቆዳ ለብሰው የሚገኙበት፣ በአይነቱ የተለየ አስደናቂ ዝግጅት ለማድረግ ሁሉ ታስቦ ነበር፡፡
‘እንደዛ ሲያዳንቁና ሲጨፍሩ የነበሩት ሰዎች ግን በትክክል የሆነውን ነገር ቢያውቁ እንዲያው ምን ይሉ ይሆን?’ ነገሩ ሁሉ ካለቀ በኋላ በሁለተኛው ቀን ነበር፣ ብላቴናዋ የጠየቀቻት፡፡ ‘ምን ለማለት ፈልገሽ ነው?’ አለች እቴጌዋ፤ ቆምጨጭ ብላ፡፡
‘ማለቴ በአንድ ድንጋይ ሁለት ወፍ አይነት እኮ ነው ያደረግሽው፤ በጣም ይገርማል። እንደው ግን ፍየሏን መትተሽ ነብሩን በድንጋጤ ፀጥ እንዳደረግሽው ቢያውቁ ምን ሊሉ እንደሚችሉ ሳስበው ይገርመኛል፡፡’
‘እንዲች ብለሽ እንዳታስቢያት! በጭራሽ የሚያምነኝ ሰው ይኖራል ብለሽ እንዳትጠብቂ! ማንም ያንቺን ወሬ አምኖ እንደማይቀበልሽ ነው የምነግርሽ፡፡’ የእቴጌዋ ፊት ፍም መስሏል፡፡
‘ቢያንስ ግን ሉና አትቀበለኝም ብለሽ ነው?’
‘ያን ያህል ጨክነሽ አሳልፈሽ ትሰጪኛለሽ ብዬ አላስብም፡፡’ ከመደራደር ውጪ ሌላ አማራጭ እንደሌላት ገብቷታል፤እቴጌ፡፡
‘ኧረ እትዬ እኔም እንደዛ የማድረግ ፍላጎት የለኝም፡፡ ግን አንዳንዴ እየሄድኩ አረፍ የምልበት - ሃገር ቤት ልገዛው የምፈልገው አንድ ቦታ አለ፡፡ ደግሞ ያን ያህል እንደምታስቢው ብዙ ገንዘብ አልጠይቅሽም። የሆኑ ሺዎች ብቻ ጣል ካደረግሽብኝ በቂዬ ነው፡፡’
ብላቴናዋ እንዳለችው በኋላ ላይ ‹አለ የተባለ› ጉደኛ ቤት ነው ሃገሯ ላይ የሰራችው። ከምንም በላይ ያገሬውን ሰው በጣም ያስገረመው ግን ቤቱን የሰራችበት መንገድ ነው፡፡
በእቴጌዋ በኩል ደግሞ አንድ የተገነዘበችው ነገር ቢኖር፣ እንደዚህ ያሉ ያልታሰቡ ወጪዎች ሰውን ምን ያህል እንደሚያሰክሩና አደጋ ላይ እንደሚጥሉ ነው። አደን የሚባለውን ነገር እርግፍ አድርጋ የተወችውም ከዚያን ጊዜ ጀምሮ ነው፡፡

           አዘውትረው ከሚያመሹባት ‘Sol Dallas’ የምትባል ለሚ ኩራ...ፍየል ቤት አካባቢ ካለች ትንሽዬ ቤት በረንዳ ላይ ጥገኛውን ጠረጴዛ ይዛ ቁጭ ብላለች። ፊት ለፊቷ ያቆማት መኪናውን መሪ ከላይ ሁለት እጆቹን አጋጥሞ እንደጨበጠ በትንሽዬ ፈገግታ ትኩር ብሎ ለአፍታ ታዘባት።
ከሩቅ ሀገር የሚጣራ ግርማ ሞገስ እንደተላበሰች የምታውቅ ሁላ አትመስልም... አቀርቅራ ከተከዘችበት ስልኳ ተፋትታ ቀና ስትል፣ ጠረጴዛዋን በአፍንጫዋ ልትነካ የመወስወስ ያህል ተጠግታት የቆመችው መኪና የእርሱ አሮጌ ቢመር መሆኗን አይታ፣ በዐይኖቿም... በጉንጮቿም... በከናፍሯም አንድ ላይ ፍንድቅድቅ አለች።
ወዳጁ ብቻ እንደሆነች ያውቃል። እንዴት ወዳጁ ብቻ እንደሆነች አይገባውም። ብቻ የተዋወቁ ሰሞን “አስተምርሀለው...” ያለችውን፣ ተስማምቶ “...እሺ” ያላትን ላለመርሳት ከራሱ ተማምሏል።
“...ነገሮችን ከሆኑት በላይ አወሳስበህ እየተረጎምክ ሰላምህን የምታጣውን ነገር እንዴት እንደምትጥል እኔ ሀላፊነቱን ወስጄ አስተምርሀለው... አንዳንዴ ነገሮች የሚመስሉትን ብቻ ናቸው... ሌላ ድብቅ ትርጉም ከጀርባቸው የለም!” ብላው ነው፤ ይኸው አሁን ይሄን ያኽል አንዳቸው በሌላኛቸው ቀን ውስጥ እስኪገዝፉ ድረስ ያደገው ወዳጅነታቸው ዳዴ ማለት የጀመረው።
በእርሷ ቤት ትምህርቷን አጣጥሞ በሚደንቅ ፍጥነት ነፃ እንደወጣ እርግጠኛ እንደሆነች ያውቃል። እርግጠኛ ነው። ከዚህ ሁሉ ጊዜ በኋላ ስታየው ከሚገነፍል ፍንደቃዋ ውስጥ ከወዳጅነት የላቀ ፍቅር ላለማንበብ እንደሚታገል ሊነግራት አይችልም። ምክር ሲያስፈልገው ከቅዱሱ መፅሐፍ “...ይህን ያህል ዘመን ከእናንተ ጋር ስኖር አታውቀኝምን?” የሚል ጥቅስ እየመዘዘ እራሱን ይገስፃል።
“ተው እንጂ ፊሊጶስ...” እያለ እራሱን ይጎሽማል።
“አንዳንዴ ሰማያዊ አስተማሪ ለምድራዊ ተማሪ አይገባ እንደሁ እንጂ መልዕክቱ ፍፁም፤ ያልተገለጠም የሌለው ነው!” ሲል ተስፋውን እራቅ አድርጎ ይጥላል።
በተቀመጠችበት ከናፍሯን አሞጥሙጣ ቀኝ ጉንጯን ሰጠችው። የከናፍሯ ድርሻ እንደ መሳም ያለ ድምፅ ማውጣት ብቻ እንደሆነ ያውቃል። ነገር ከሆነው በላይ የማይተረጎምበት ወዳጅነት ውስጥ ግርታ ለመፍጠር እንኳ አቅም አጥታ የተሰነቀረች የሰላምታ ድግግሞሻቸው ናት ይቺ... በቃ።
ሊቀመጥበት ያለውን ወንበር ከራሷ ወንበር በስሱ ወደተረፈ ዳሌዋ ጎተት እያደረገች... “ ንገረኝ እስቲ... እንዴት ሆነልህ?” አለችው በጉጉት።
“እህ... ሰላምዬ ደሞ... ቁጭ ልበል እስቲ ቆይ...” አላት ላለመሳቅና ለመኮሳተር እኩል እየታገለ።
መፅሐፉን እንዲያሳትም ድፍን ዐመት ጀንጅና ካሳመነችው በኋላ በስልክ ካገናኘችው አሳታሚ ጋ የከሰዐት ቀጠሮውን ጨርሶ እስኪመለስ አላስቻላት ሆኖ ፣ ቀድማው ከትንሿ ማምሻቸው ቤት በረንዳ ላይ የጠበቀችው።
“አትሟዘዝ እንግዲ... ንገረኝ። አነበብኩት አለህ? ወደደው? ደስ የሚል ሰው ነው ኣ?...” አጣደፈችው።
“ደስ የሚል ሰው ነው።” እየሳቀባት ቀጠለ...
“... ወዶታል መሰለኝ ነገር... ትንሽ ጦልቦኛል ግን ያው... የወደደው ይመስለኛል።”
“እና ምን አለህ? ይታተማል አለህ?...” ፊቷ ላይ በተትረፈረፈ ደስታዋ፣ እንዳልረካች አይነት ግራ እጁን ቀጨም አድርጋ፣ ዐይን ዐይኑን እያየች ጠየቀችው።
“እ... ‘ነገር’ የሚለውን ቃል አብዝቼ እንደምጠቀም... እ... ምዕራፍ ሶስት ላይ ብቻ እንኳን ወደ አስራ ሶስት ጊዜ ‘ነገር’ እንዳልኩ ነገረኝ ይኸውልሽ...”
“ነገረኛ ስለሆንክ እንደሆነ ነገርከው?...” አለችው ሳቋን እየታገለች።
“እ... እንደዛ ነገር...” ብሏት ግንባራቸው እስኪጋጠም ተጠጋግተው፣ አብረው ድክም አሉ...
ሲዋሻት ውስጡ ከመገላበጥ የሚጀምረው መረበሽ እየተጣደፈ፣ ፊቱ ላይ እንደሚሳፈር ከተረዳ ጊዜ ጀምሮ ያገኘው ድኩም መላ እየቧለተ እንድትስቅ ማድረግ ነው። እንድትስቅ አድርጎ ደግሞ በሳቋ መልሶ መሳቅ... ስትስቅ ከፊቱ ላይ የማይባረር መረበሽ ሊኖር አይችልም። አብሯት ሲስቅ ደግሞ ከሚጠብቡ ጨፍጋጋ ዐይኖቹ ውስጥ እውነቱን በሚያንሰፈስፉ ዐይኖቿ እንዳትፈልግ ያዘናጋታል።
አሳታሚው ጎልማሳ የላከለትን ጥራዝ በወጉ እንኳን እንዳላገላበጠው የተረዳው፣ ገና ወደ ቢሮው ገብቶ ከግብዳ ጠረጴዛ ስር የተወሸቀች የእንግዳ ማስተናገጃ ወንበር ላይ ተደላድሎ ሳይቀመጥ ነው። ቀጠሮውንም የያዘለት በአግባቡ እንዳልተገላበጠ በሚያሳብቅ መልኩ፣ ከፊቱ ያስቀመጠው ፅሁፍ ውስጥ ቁምነገር አግኝቶ ሳይሆን የሚወሰወስባትን ሰላም ደውሎ መጀንጀኛ ርዕስ ፍለጋ እንደሆነ ገብቶታል ነገር...
የመታተም እቅድ ኖሮት ስለማያውቅ ብዙም አልከፋውም። የደበረው የሰላሙ ደስታ ላይ ውሀ ላለመቸለስ አሁን እየተወነ ያለው የማስመሰል ድራማ ነው።
ሰላሳ ደቂቃ ከዘለቀ ደጅ ጥናቱ ሀያውን ያጠፋው ጎልማሳው ሰውዬ፣ ስለ ሰላም የጠየቀውን ጥያቄዎች በመመለስ እንደሆነ እያስታወሰ ፈገግ አለና፣ ቀጥሎ ለምትጠይቀው ጥያቄ፣ ከአስሯ ደቂቃ ውስጥ የእውነት የሚመስል መልስ መፈለግ ጀመረ።  
“እ... እና መቼ እናሳትመዋለን አለህ? ብሩ እንደማይቸግረን ነገርከው ኣ? ያው እሱ የሚያስፈልገን ገበያውን ስለሚያውቀው ምናምን እንደሆነ?” አሁን ደስታዋ ወደ መኩራራት ተንጠራርቷል።
“በርግጥ ፅሁፉን ወዶታል ያው... ግን ምን አሪፍ ነገር አነሳ መሰለሽ? መፅሀፉ ላይ ያሉት ብዙዎቹ ገፀ-ባህሪዎች የሌሉ ናቸው... በሌሉ ሰዎች የሚረካ የአንድ ምስኪን ትዝታ ላይ የተንጠለጠለ ጨለምተኛ መልዕክት ነው የሚያስተላልፈው... እና ያው ሰዎች ሲያነብቡት እንደሱ አድርገው ነው የሚስሉኝ... እንደርሱ እንደሆንኩ እንድታውቁ የምፈቅደው ደግሞ ለጥቂት የልቤ ሰዎች ብቻ ነው መሆን ያለበት... አይመስልሽም? እና ‘ሌላ ቆንጆ ነገር ብፅፍልህ ይሻላል፤ ይኼንን እንተወው’ ልለው እያሰብኩ ነው... ሙች ሙች የመታተሙን እቅድ እየተውኩት አይደለም ሰላምዬ...” በስስት እያያት ተንተባተበ...
“እኔን... አስጨነቅኩህ ኣ? ዋናው ፅሁፎችህን ለማካፈል መወሰንህ ነው... የኔ ጎበዝዬ...” እጁን ለቀቅ አድርጋ የሚያግል እጇን አንገቱ ስር አስገባች...
ጋደድ ብሎ በጆሮና በትከሻው መሀል ትንሽ ቆልፎ አቆየው...
“...ይሄንን ጨለምተኛ... የሌለ ሰው... ምናምን የምትለውን ነገር ግን ብትተው ነው እሚሻልህ...” አለች ኮስተር ብላ እጇን እየነጠቀችው...
“ምን ማለቴ እንደሆነ ገብቶሻል ባክሽ... አንዳንድ ሰው ሳይኖር ነው እሚሻለው። ሲኖር የሚያስቀይም ነፍ ሰው አለ ሰላምዬ። እኔ አባቴን የማዝንበት ልጅነቴን በሙሉ ስላልነበረ አይደለም። ያው እንደምታውቂውና ደጋግሜ እንደጎረርኩብሽ መልኳን በመልኬ የቀየረች ጀግና እናት ናት ያሳደገቺኝ። ምንም አልጎደለብኝም። አባቴ እንዳይጠላው እየተገራ ያደገ ልቤን ያስከፋው ባለመኖሩ ሳይሆን ሰልባጅና ጥራጥሬ ሽጣ ያስተማረችኝ ሴትዮ ልታስመርቀኝ በደገሰችው ድግስ፣ ‘እንደ አባት ካልተገኘሁ’ በማለቱ ነው። ኤክሴን የማልወዳት ስለሄደች አይደለም... ‘ለካ ያቺኛዋን የወሰድክብኝ እንደዚህችኛዋ አይነት ድንቅ ልትለግሰኝ ነው’ ብዬ አመስግኜ ሳልጨርስ ተመልሳ መጥታ ስላደፈረሰችው ሰላሜ ነው...” ፊቷ ላይ የነበረው ደስታ ሲከስም እንኳ እስከማያስተውል ድረስ ዝለቱን ዝርግፍ አደረገባት...
“እና ብትሄጂም አይከፋኝም... እግዜሩ የተሻለ ያዘጋጅልኛል ነው?” አለችው፤ አፍንጫዋን ነፍታ ወንበሯን ወደ ኋላ እስከ መጨረሻ እየተደገፈች።
ስታኮርፍ እንዴት እንደሚያፅናናት ያውቃል... ዐይኖቹን አጨፍግጎ ምላሱን እያወጣባት፣ ጎተት አደረገና ግንባሯን ሳም አደረጋት...
ብዙም የተፅናናች አትመስልም... እንዳያስቃት ፊቷን እያዞረችበት...
“ለማንኛውም ወዳጅ አታርቅ... ወዳጅ አስፈላጊ ነገር ነው...” አለችው።
ቀልድ... ቀልድ ያስፈልገዋል... ሳትሄድ መሳቅ አለባት...
“ወዳጅማ ግድ ነው... እንኳን የሰው የእንሰሳ እንኳን ወዳጅ ያስፈልጋል። አልነገርኩሽም? ግቢ ገና እንደገባን...”
ቆንጆ ፊቷን ቀስ አድርጋ አዞረችና ልትሰማው ቀና አለች።
“... ነፍሱን ይማረው ሶል ካሳ ‘sketching’ እያስተማረን፣ አንድ አርብ ቀን ‘ወደ ቤታችሁ ስትሄዱ አንድ መንደራችሁን የሚገልፅ scene ምረጡና sketch አድርጉ’ ብሎ ይልከናል። እናልሽ ሰኞ ስንመለስ ሰፈሩ እዛው ልደትዬ ጋ የሆነ አንድ ቀልድ አዋቂ ጀለሳችን፣ ውሻ ስልክ እንጨት ስር እግሩን አንስቶ እየሸና sketch አድርጎ ከች ይልልሻል። ሶል ካሳ ግራ በመጋባት እያየው፣ ‘ይሄንንማ ከፎቶ አልያም ከስዕል ላይ ነው የወሰድከው’ ይለዋል። ጀለስካ ግግም ብሎ ‘ኧረ ሰክቼው ነው’ ማለት... ‘sketch አድርገኸው እስክትጨርስ እንደዚህ ሆኖ ጠበቀህ?’ ይለዋል፤ ሶል ካሳ ቆጣ ብሎ... ጀለስካ ምን ቢል ጥሩ ነው? ‘የሰፈር ውሻ እኮ ነው... አውቀዋለሁ... ወዳጄ ነው!’... እና ምን ልልሽ ነው? ወዳጅ ሲሆን ውሻም ይቸገርልሻል፤ ይኸውልሽ... ወዳጅማ አስፈላጊ ነው...”
እየተፍለቀለቀች በስሱ በጥፊ አለችው...
“እ... እንዴት እንደምታስቀኝማ ታውቅበታለህ... ለማንኛውም በቃ ልግባ፤ ሰውዬዬም ያው ዛሬ እንደማገኝህ ስለሚያውቅ ከዚህ በላይ ካመሸሁ አፍንጫውን መንፋቱ አይቀርም... እንኳን ተነፋፍቶ ስቆም የሚጨንቅ ሶዬ...” ለመነሳት ተቁነጠነጠች...
ከጥቂት ወራት ወዲህ ሰውዬዋ አብሯቸው ካልተቀመጠ፣ ዘይራው እንኳን የጠገበች ሳይመስላት ነው በግዜ ጥላው የምትሄደው።
እንደ ልማዳቸው ብድግ ብሎ እራቅ እድርጋ የምታቆመው መኪናዋ ድረስ አደረሳትና፣ ገብታ ስትደላደል ጠብቆ የዘጋላትን በር መስታወት ስታንሸራትትለት፣ ወደ ትከሻዋ ስር ዝቅ አለ...
በጣቷ ብቻ ተረክ አድርጋ ስትቀሰቅሰው መኪናዋ ማዜሙን ካቆመበት ይቀጥላል... ምን እየሰማች እንደነበር ለመስማት ጆሮውን ለአፍታ የሚቀስራት ነገር፣ አሁን የሁልጊዜ ልምምዳቸው ሆናለች። ‘ኢንትሮውን’ እየሰማ...
“ታውቀዋለህ ኣ ይሄን ዘፈን?” አለችው ፈገግ ብላ።
“ of course...” አለ አፉን እያጣመመ።
ብዙ ፕሌይ ሊስቷን የሰራው እርሱው እራሱው ነው።
“ለማንኛውም ለዛሬ የደስደስ የምሰጥህ ነበረኝ... ገግመህ ግማሽ አድርገኸዋል... ይኸው እንግዲ...” ብላ ግማሽ ከንፈሩን በከንፈሯ አስነክታ ፈትለክ አለች።
ከቆመበት ሳይነቃነቅ ትንሽ ከቆየ በኋላ፣ እየተንገዳገደ ወደ ጠረጴዛው ተመለሰ። ስልኩን አውጥቶ የመኪናዋን ዜማ ቀጠለው...
“50 ways to leave your lover”ን ከሌላው ጊዜ በተለየ ትኩረት እያዳመጠ ነው...
Paul Simon ቀለል አድርጎ ይወርደዋል...
“...She said why don’t we both
Just sleep on it tonight
And I believe in the morning
You’ll begin to see the light
And then she kissed me
And I realized she probably was right
There must be fifty ways
To leave your lover
Fifty ways to leave your lover...”
ዐይኖቹ ፈጠጡ...
“ምን እያለችኝ ነው?...” አለ በለሆሳስ አጠገቡ ለሌለ ሰው።
አዲስ ውዝግብ የሚያስተናግድበት አቅምና ሰላም እንደሌለው ያውቃል። እንዳይጠይቃት አይነት አካሄድ የሄደችውስ ነገር? “ሰውዬሽ ጋ ሰላም ገባሽ?” ብሎስ እንዴት ነው የሚደውለው?

 “መቼም ቢሆን ህልሜን እንጂ ሌላ ነገር ሰርቼ አላውቅም”

             በወጣትነቱ ምርጥ መካኒካል ኢንጂነሪንግ የመሆን ህልም ነበረው - ቻይናዊው ዲንግ ሊ። በሰው ልጆች ታሪክ ውስጥ የተከሰቱትን ታላላቅ ሳይንቲስቶች፣ እነ ቶማስ ኤዲሰንና አልበርት አንስታይንን ሲያደንቃቸው ለጉድ ነው። ገና የአስራ ሶስት ዓመት ልጅ ሳለ ለኤሌክትሮኒክስ እቃዎች ልዩ ፍቅርና ዝንባሌ ነበረው። በአስራ ስድስት ዓመቱ የሬዲዮ የተለያዩ ክፍሎችን የመገጣጠም ችሎታ አዳብሯል።
በኮሌጅ ያሳለፋቸው አራት ዓመታት የዲንግ ወርቃማ ጊዜያት ሲሆኑ፤የቀለም ትምህርቱን ከማጥናት ይልቅ በኤሌክትሮኒክስ ዙሪያ የተፃፉ 300ሺ መፃሕፍት ከነበራቸው የት/ቤቱ ቤተ-መጻሕፍት የሚያገኛቸው የኢንፎርሜሽን ቴክኖሎጂ (IT) መፃሕፍትን ማንበብ ያስደስተው ነበር። በሁሉም ጉዳዮች ላይ የራሱ ሃሳብ እንደነበረው የሚያስታውሱት የመመረቂያ ፅሁፍ  አማካሪው ፌንግ ሊን፤ ዲንግ ከሌሎች ተማሪዎች የተለየ እንደነበር ይናገራሉ - ብዙ ጊዜ እንግዳ የሆኑ ጥያቄዎችን እንደሚያነሳ በመጥቀስ። ዲንግ ከኮሌጅ የተማረው ነገር ቢኖር ከልብ ማጥናትን ሲሆን አሁንም ድረስ እስከ እኩለ ሌሊት ከማጥናት አላረፈም። ከኮሌጅ ገና ሳይመረቅ ሶፍትዌር በመስራት ከዘመነኞቹ እንደሚልቅ ያስመሰከረ ተማሪም ነበር። ህልሙን እውን ለማድረግ ከቻይና ቴሌኮም ሥራው ብቻ ሳይሆን የውጭ አገር ድጋፍ ከሚደረግለትና ጥሩ ደሞዝ ከሚከፍለው አንድ ተቋምም በገዛ ፈቃዱ ለቋል።
ዲንግ ሊ Net Ease የተሰኘውን የኢንተርትኔት ቢዝነስ በጁን 1997 ዓ.ም ሲጀምር ከአስራ ሁለት የማይበልጡ ሠራተኞች ነበሩት፤ ይሁንና ሥራውን በማስፋፋት በአጭር ጊዜ ውስጥ የሠራተኞቹን ቁጥር 300 ማድረስ ችሏል።
በመጀመሪያዎቹ ሁለት ዓመታት ገንዘቡንና ጉልበቱን የኢንተርኔት ሶፍትዌር ፈጠራ ላይ በማዋል ሲሰራ የቆየው ዲንግ; በቻይና በዓይነቱ የመጀመሪያ የሆነውን ባለሁለት ቋንቋ የኢ-ሜይል ሲስተም ሥራ ላይ ለማዋል የቻለ ትጉህ ሰው ነው። የዚህ ኢ-ሜይል ሲስተም መተዋወቅ በቻይና ኢንተርኔት እንዲለመድና እንዲስፋፋ ምክንያት እንደሆነ ብዙዎች ያወሳሉ። በእርግጥ ዲንግ የቢዝነሱን ማደግና መውደቅ በወረቀት ላይ ማስላት አይወድም። ሆኖም የቢዝነሱ ስኬት በብርሀን ፍጥነት የሚለካ እስኪባል ድረስ እጅግ አስደናቂ ነው።
በአንድ ዓመት ከግማሽ ብቻ የኩባንያው የአንድ አረቦን መሸጫ ዋጋ ከዘጠና ሳንቲም ወደ ሠባ ዶላር ተተኩሷል። 2001 ዓ.ም ለዲንግ ኩባንያ ክፉ ጊዜ ነበር። በ2000 ዓ.ም የተሳሳተ የገቢ ሪፖርት አቅርቧል የሚል ወሬ ስለተሰራጨበት በሩ ለደንበኞች ክፍት አልነበረም። በዚህም ሳቢያ የአንድ አረቦን መሸጫ ዋጋ ሲጀምር እንደነበረው ወደ ዘጠና ሳንቲም ለመውረድ ተገደደ።
በእርግጥ ዲንግ የቻይና ባለጸጋ እሆናለሁ ብሎ አስቦ አያውቅም። የNet Ease ኩባንያ ስኬትም ሆነ ውጣ ውረዱን ሲናገር አንዳችም በስሜት መዋጥም ሆነ መጥለቅለቅ አይስተዋልበትም። አንዳንዶች ዕድል ለስኬት እንዳበቃው ቢናገሩም፣ እሱ በዚህ ረገድ ከሌሎች የተለየ አቋም አለው።
በኢንጅነሪንግ የባችለር ዲግሪውን ባገኘበትና በቼንግዱ ግዛት በሚገኘው በቻይና የኤሌክትሮኒክ ሳይንስና ቴክኖሎጂ ዩኒቨርስቲ ለተማሪዎች ንግግር ሲያደርግ፤ “ጠንካራ መሆን የሚፈልጉ ሰዎች ሁልጊዜም መልካም  አጋጣሚዎችን ይፈጥራሉ፤ ብልሆቹ መልካም አጋጣሚዎች እንዳያመልጧቸው በጥንቃቄ ሲጠቀሙባቸው፣ ራሳቸውን ደካማ አድርገው የሚያስቡ ደግሞ መልካም አጋጣሚዎች እስኪፈጠሩላቸው ይጠብቃሉ” ብሏል።
የቢዝነስ ጨዋታው አዝናኝም አስተማሪም እንደሚሆን ተስፋ የሚያደርገው ዲንግ፤ በመጪዎቹ አስርት ዓመታት በቻይና አስደናቂ የኢንተርኔት ዕድገት እንደሚታይ ፅኑ ዕምነት አለው፤ በተለይ በኤሌክትሮኒክስ ቢዝነስ።
ገንዘብ የማይሰሩ ቢዝነሶች በየቦታው እንዳሉ የሚናገረው ዲንግ፤ በተጨባጭ ግን ገንዘብ የማይሰራ ቢዝነስ የሚባል ነገር እንደሌለ የራሱን ኩባንያ አሰራር በመጥቀስ ያስረዳል፡- “የኔ ግብ ቀላልና ግልፅ ነው….”ይላል፤ “Net Ease …. የላቀ አገልግሎት እንዲሰጥ የምችለውን ሁሉ መስራት”።
ለውጭ ተመልካች ኩባንያው ፈፅሞ የስኬት ተምሳሌት ለመሰኘት የሚበቃ አይደለም። ለምን ቢባል ብዙ በዓይን የሚታይ ነገር ስለሌለው። በዲንግ ልብ ውስጥ ያሉትን ትላልቅ ህልሞች የሚያውቀው ግን ፈጣሪና ራሱ  ባለቤቱ ብቻ ነው። ይኼ የቻይና ቢሊኒየር ስላቋቋመው ኩባንያ ሲናገር፤ ሥራችን ሃላፊነትን መወጣት ነው፤ ይላል። “ለኢንቨስተሮች፤ ለደንበኞች፣ ለተጠቃሚዎች፣ ለሰራተኞችና ለኢንተርኔት… ያለብንን ሃላፊነት መወጣት።”
ዲንግ በዕድሜው ወጣት ቢሆንም ከህይወት አንድ ነገር ተምሯል - መልካምነትን። የአንድ ቢሊዮን ዶላር ሃብት ለዚህ ባለፀጋ ምንም ማለት አይደለም። የቻይና ባለፀጋ መሰኘቱም ከባልንጀሮቹ ጋር የታሸገ ምግብ  ከመካፈል አላገደውም።
“ሃብት ማለት፡- ለእኔ ሁለት ነገሮች ማለት ነው፤ ገንዘብና ተሰጥኦ። ዛሬ በእጄ ላይ ያለው የትናንት ውጤት ነው፤አዕምሮዬ ውስጥ ያለው ግን የወደፊቱን ዓለም ይፈጥራል” ይላል።
ለዚህም ይመስላል ዲንግ የሰራተኞቹን ዕውቀትና ሙያ ለማሻሻል በየጊዜው ሥልጠናዎች የሚሰጠው። ከተለያዩ ዩኒቨርስቲዎች አዳዲስ ምሩቆችን እየለመለመ የሚቀጥረው ወጣቱ ቢሊኒየር፤ የኩባንያውን ብቃት ለማሳደግ ከሁለት ሺህ እስከ ሶስት ሺህ የሚደርሱ ሰራተኞችን የመቅጠር ዕቅድ አለው።
የዛሬው ባለፀጋ ዲንግ የዩኒቨርስቲ የተማሪነት ዘመኑ ሁሌም እንደሚናፍቀው ይናገራል - በተለይ ደግሞ ቤተ-መፃሕፍቱና በጥያቄዎች የታጨቀው ጭንቅላቱ።
“አንዳንዴ ድክም ሲለኝ ደጉ ጊዜ ይለኛል፤ እናም ኢንተርኔት አካባቢ አንዣብባለሁ” የሚለው ዲንግ፤ “መቼም ቢሆን ግን ህልሜን እንጂ ሌላ ነገር ሰርቼ አላውቅም” ይላል፡፡
የዚህን ቻይናዊ ሥራ ፈጣሪ የስኬት ታሪክ አስመልክቶ የቅርብ ወዳጁ በሰጠው አስተያየት፡- “ባህሪውን እወድለታለሁ፤ እንደ ንግድ ሰው የላቀና ብልጣብልጥ ነው፤ ግን ደግሞ የህጻን ልጅ የዋህ ልብ አለው።” ብሏል።
("ታላላቅ ህልሞች፤ የሚሊዬነሮች የስኬት ጉዞ" ከተሰኘው መጽሐፍ የተወሰደ)

"እልኸኝነት በእግዚአብሔርም የተጠላ ነው፤ እልኸኛ ሰው ከራሱ ጋርም የተጣላ ነው፡፡ እልኸኞች አጥፍቶ ጠፊዎች ናቸው፡፡ ስለዚህም መንገዳችንን እንመርምር እንፈትን፣ በፅናትም ወደ መልካም ነገር እንገስግስ!"

              ፅናት ለሚለው (Perseverance) እልከኝነት /ግትርነት/ በሚለው ደግሞ (Obstinacy /Obstinate/) የተባሉት የእንግሊዝኛ ቃላት አቻዎቻቸው ናቸው፡፡
የፅናት መነሻውም መድረሻውም መልካምነት፣ሰላምና ዕድገት ነው፡፡ ፅናት አዎንታዊነት ይበዛበታል፡፡ እልኸኝነት ደግሞ መሠረቱ ቅናት፣ ተጋፊነትና ግድየለሽነት ነው። ዕድገትንም የሚያስበው በሌሎች መውደቅ ላይ ተመስርቶ ነው፡፡
የቀደመው ዘመን የአሜሪካ ዕድገት፣ ከሁለተኛው የአለም ጦርነት ውድቀቷ በኋላ ጃፓን በአጭር ጊዜ የተቀዳጀችው ሥልጣኔ፤ የቻይና ከድህነት መላቀቅና ማደግ የፅናት ተምሳሌት ናቸው፡፡ በተለይም ቻይና ከሰባት መቶ ሰማንያ ሚሊዮን /780,000,000/ በላይ ሕዝቦቿን ከድህነት አዘቅት አውጥታ ለዛሬው ዕድገት መብቃት፣ የእነ አሜሪካ ኢኮኖሚስቶችና ባለሙያዎች ጭምር ጉድ የተሰኙበት ነው፡፡
እልኸኞቹ /ግትሮቹ/ የጀርመኑ ናዚ ሂትለርና የኢጣሊያው ፋሽስት ሙሶሊኒ ደግሞ ሃገራቸውን ጎድተው፣ የአለምንም ሕዝብ ጦርነት ውስጥ ማግደው ከፍተኛ እልቂት አድርሰዋል፡፡
ፅናት በግለሰብም ደረጃ ብናየው ግቡ ካለበት ዝቅተኛ ኑሮ፣ ራሱን በተገቢው መንገድ ጥሮ-ግሮ ማሻሻል ነው፡፡ ይኸውም በመማር፣ የመፍጠር ችሎታን በማሳደግ፣ ከሌሎች ተገቢ ድጋፍ በማግኘትና የመሳሰሉትን በመጠቀም ሊሆን ይችላል፡፡ እልኸኛው /ግትሩ/ ሰው ደግሞ እሱ ላለበት ዝቅተኝነት ምክንያቱ ሌሎች ናቸው በማለት ይጀምራል፡፡ ስለዚህ እኔ እንዳድግ ሌሎች መውደቅ አለባቸው ይላል፡፡
ከሃይማኖትም አንፃር ብንመለከት ፅናት ያለው ሰው፣ የራሱን ሃጢአት ይገነዘብና ከልብ ንስሃ ይገባል፣ ይፆማል፣ ይፀልያል። እልኸኛው /ግትሩ/ ግን ስለ ክፉ ሥራው ተፀፅቶ ሳይሆን፣ በግብዝነት ወይም በማስመሰል ይቀርባል፡፡
በፅናት አለም አቀፍ ድርጅቶችም ተወልደዋል፡፡ የቀይ መስቀል ድርጅት፣ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት፣ የአፍሪካ አንድነት /ሕብረት/፣ የጤና ተቋማት፣ የኢሎምፒክ ውድድሮች፣ ኢንተር-ፖል ወዘተ፡፡ የዚህ ተቃራኒ ደግሞ አሉ፤ አክራሪና በዕልቂት ላይ የተመሰረቱ አካባቢያዊና አለም አቀፋዊ “ሃይማኖት" መልስ ድርጅቶች፣ ዶፒንግ ተጠቃሚዎች ወዘተ--
ልብ ካላችሁ፤ ለመልካም ነገር፣ በግለሰብም ይሁን በሃገር አቀፍ ደረጃ በፅናት የሚንቀሳቀሱ ሰዎች፤ ጥርት ያለ አላማና ግልፅ የሆነ ስልት ስላላቸው፣ ዘለቄታዊ ድጋፍ ያገኛሉ፡፡ በሌላ በኩል ደግሞ ግትሮቹ አላማቸው ተለዋዋጭነት ይታይበትና፣ ስልታቸውም በሐሰት ላይ የተመሰረተ ስለሆነ ለትብብር አይመቹም፣ ገልበጥባጣ ናቸው፡፡
ድክመቱንም ጥንካሬውንም በግልፅ ስለሚያወያይበትና ለሕዝብ ክፍት ስለሚያደርግ፣ በፅናት የሚደረግ ጉዞ ክስረት አይበዛበትም፡፡ እልኸኛው ግን በተለይ ድክመቶቹን በሌላው ላይ ያላክካል፡፡ (Scapegoat)፣ እናም ማምለጫ ይፈልጋል እንጂ አያምንም፤ ስለዚህም ውሸትን በውሸት ላይ፣ ሽንፈትን በሌላ ሽንፈት ይደራርባል- እስከሚወድቅ ድረስ፡፡
የእግር ኳስ ጨዋታም፣ ሌሎች ስፖርቶችም ከዚህ እውነታ አይርቁም፤ ተዘጋጅቶና በጥሩ ጨዋታ ብቻ ለማሸነፍ የገባ ቡድን በፅናት ቆይቶ፣ የባከነ ጊዜንም ተጠቅሞ ለድል ሊበቃ ይችላል-ይህ ቡድን አቤት የደጋፊው ብዛት!! ያኛው ግን - እልኸኛው ግን - በተለይማ በቅድሚያ ጎል ከገባበት፣ ፋውል ጨዋታ ያበዛና የመከላከልም ሆነ የማጥቃት ስልቱ ተበላሽቶበት ሊሸነፍ ይቸችላል፡፡
በሌላ በኩል፤ ጎበዝ ተማሪ የሚባለው በራስ መተማመን ያለው፣ በሚገባ አጥንቶ በፅናት ፈተናውን የሚያልፍ፣ ዝቅተኛ ነጥብ እንኳን አንዳንዴ ቢገጥመው፣ የእኔ ድክመት ነው የሚል ነው፡፡ ግትሩ /ሰነፉ/ ግን ሰበብ ያበዛል፣ ኮራጅ ነው፤ ደግሞም ከስህተቱም አይማርም፤ በዚሁ ከቀጠለ ለራሱም፣ ለቤተሰቡም . . . . አይበጅም፡፡
የሰከነ ውይይት፣ ግልፅ የሆነና ለሁሉም የሚታወቅ ስትራተጂ ለእልኸኞች አይጥማቸውም- ድብቅ ነገር አያጡምና!! ማንም ይሁን ምንም የሚደጉማቸው ከሆነ ወዳጅ ያደርጉታል፡ በፅናት የሚጓዘው ግን ከእነዚህ ነገሮች የፀዳ ነው፡፡ ለትውልዱ ያስባል፤ መልካም ነገርም ልተውለት ይላል-በፅናት የሚታገል ሰው፡፡ "እኔ ከሞትኩ ሰርዶ አይብቀል" ደግሞ የእልኸኞች መርህ ነው- ለትውልድ ማሰብ አይሆንለትም፡፡
መልካሞች በትክክል ያፈሩትን ሃብታቸውን ለመልካም ነገር እንዲውል ይናዘዙና ይሰጣሉ- የኖቤል ሽልማት ድርጅት ምሥረታ ለዚህ ምሳሌ ነው፡፡ ወይም ጊዜንና ሥራን ሁሉ ለመልካም ማዋል- ማዘር ቴሬዛ ምሳሌያችን ናቸው፡፡ የእኛዋ አበበች ጎበናም ጥሩ አርአያችን ናቸው፡፡
ቆም ብለን እናስተውል፤ አንዳንድ ጊዜ ለበጎ ነገር የተጀመረ የፅናት ጉዞ፣ የተወሰነ ውጤት ካመጣ በኋላ በአመራር ብልሹነት አቅጣጫ ሊስት ይችላል፡፡ አፍሪካችንን ማየት ብቻ በቂ ነው፡፡ አብዛኞቹ የነፃነት ትግሎች በነጮቹ ገዥዎች ላይ ድልን ከተቀዳጁ በኋላ፣ ሥልጣን የጨበጡት የሀገሬው መሪዎች ከመሪነት ላለመውረድ ሲሉ ግትር ሆነው፣ ነፃ ምርጫን ከልክለው፣ ሕዝባቸውን በድህነት እንዲማቅቅ አድርገዋል፡፡
እልኸኝነት በእግዚአብሔርም የተጠላ ነው፤ እልኸኛ ሰው ከራሱ ጋርም የተጣላ ነው፡፡ እልኸኞች አጥፍቶ ጠፊዎች ናቸው። ስለዚህም መንገዳችንን እንመርምር እንፈትን፣ በፅናትም ወደ መልካም ነገር እንገስግስ!